در فاصله سه روز ۴ مجرم در کرج و شیراز در ملاء عام اعدام شدند؛ همزمان یک کودک ۱۲ ساله در قزوین بعد از تماشای اعدام، خود را حلق آویزکرد. میزان اعدام‌ها از زمان بر سر کار آمدن دولت جدید، رشد چشمگیری داشته است. دکتر محمد ملکی، پایه گذار کارزار لگام، که در واکنش به افزایش اعدام‌ها در ایران تشکیل شده، ضمن محکومیت اعدام در ملاء‌عام، به روز می‌گوید افزایش اجرای این احکام، واکنشی به مطالبات و خواسته‌های مردم است.
صبح پنج‌شنبه، ۲۴ بهمن، دو نفر به جرم تجاوز و آدم‌ربایی، در یکی از میدان‌های شیراز در استان فارس ایران اعدام شدند. صبح روز، شنبه ۲۶ بهمن ماه نیز، دو مجرم دیگر، یکی ۲۳ و ۲۷ ساله، به جرم آدم‌ربایی، سرقت و تجاوز به عنف، در گلشهر کرج در ملاعام به دار آویخته شدند.
حدود یک هفته قبل از این دو رویداد، روز جمعه ۱۸ بهمن ماه، یک کودک ۱۲ ساله، آنطور که وبسایت نسیم قزوین نوشته، با هدف تجربه شخصی و با الگوگیری از یک اعدام در ملاء عام، که اخیرا در قزوین انجام شده، خود را حلق آویز کرد.
در شهریور ماه نیز کودک دیگری در شهر جوانرود در استان کرمانشاه با تقلید از مراسم اعدامی که به تماشایش نشسته بود در یک بازی کودکانه خود را حلق‌آویز کرد.
اعدام در ملاء عام یکی از روش‌های مجازات مرگ است که تنها در ایران و چند کشور دیگر به اجرا در می‌آید.
در دی ماه سازمان عفو بین الملل گزارش داده بود که از ابتدای سال میلادی جاری تا کنون ۴۰ نفر در ایران اعدام شده‌اند. در بیانیه این سازمان حقوق بشری به ویژه از افزایش اعدام‌های در ملاء ایران ابراز نگرانی شده بود.
در آبانماه، کمیته سوم سازمان ملل متحد نیز با تصویب پیش‌نویسی علیه نقض حقوق بشر در ایران، از جمهوری اسلامی خواست مجازات های سنگین مانند “قطع اعضاء، شلاق” و سایر مصادیق شکنجه و همچنین اعدام در ملاء عام را از قوانین مجازات خود حذف کند.
در دیکتاتوری‌ها با مردم لج بازی می‌کنند
در واکنش به این اعدام های پرشمار بود که هشت فعال سیاسی، مدنی و فرهنگی در داخل، با انتشار بیانیه‌ای آغاز به کار کمپین “گام به گام تا لغو مجازات اعدام ـ لگام” را اعلام کردند؛ کمپینی که هدف آن واداشتن حکومت به فاصله گیری از خشونت است.
دکتر محمد ملکی، رئیس پیشین دانشگاه تهران که از بانیان این کمپین است در مورد اعدام‌های اخیر در شیراز و کرج به روز می‌گوید: “مردمی که به تماشای این اعدام‌ها می‌روند گناهی ندارند، باید دیداینها چه کسانی‌اند؟ مردم عادی و معمولی و اهالی شهر هستند یا کسانی که حکومت آنها را برای دیدن این صحنه ها بسیج می‌کند؟ به هر حال این کار در هر شکل، هم به لحاظ اخلاقی، هم به لحاظ حقوقی و اجتماعی، امری نکوهیده و زننده است.”
او می افزاید: “شگفت‌آور تر از این عملی است که حکومت انجام می‌دهد. ما اخیرا با اعلام کارزار لگام در صدد مقابله با مجازات اعدام بر آمده‌ایم. اما حکومت ایران با هر چیزی که بوی آزادی بدهد و هر چیزی که منجر به تحت فشار گذاشتن برای کناره‌گیری کردن از روش‌های خودش شود، لج و اوضاع را بدتر هم می‌کند. دیدیم که اعدام‌ها از زمان اعلام کمپین ما، زیادتر شده و اخیرا هم متاسفانه دو نفر را در ملاء عام اعدام کردند. اصولا در حکومت استبدادی و دیکتاتوری یا ولایی با مردم و گروه‌ها و آنهایی که خواهان صلح و دوستی و آرامش و ارتباط با ملت هستند سر لج بازی دارند.”
هیچ آرامشی در جامعه نیست
کارزار لگام در بیانیه شماه دوم خود که اخیرا منتشر شده، در مورد نحوه ادامه فعالیت‌های خود گفته است: “ما از آغاز نیز خود را بخشی از این خواست انسانی جامعه ی خویش می‌دانستیم و بنابراین ماموریت ما همان بود که سرانجام به ناگزیر انجام دادیم؛ اما بی‌تردید درهمانجا که کار را شروع کردیم متوقف نخواهد ماند. اکنون پشتیبانیها ونیرو رسانی‌های شما وهمه ی آنانکه این آرزوی انسانی را متبلور کردند، به صورت حرکتی تازه ونوپا درآمده است که هنوز نهری از آن نهرهای پهناور است که باید به هم بپیوندند و به دریای امید و آرامش انسانی راه یابند.”
این نخستین بار است که کمپینی در داخل ایران به صورت مشخص برای لغو مجازات اعدام فعالیت می‌کند.
در بیانیه شماره دوم لگام همچنین آمده است که این کمپین می‌تواند به صورت درخواست‌های مکتوب، گردآوری امضا، فراخوان‌های مجازی، انواع خبررسانی‌ها، برگزاری همایش های مصلحانه، دفاع از لغو مجازات اعدام و انواع پیام رسانی‌های ابتکاری، درحوزه های اجتماعی، ادبی وهنری و جز آن ادامه یابد.
آقای ملکی با اشاره به احضار اخیر خود به نهادهای امنیتی ضمن محکومیت این محدودیت‌ها می‌گوید: “ما در جامعه ای زندگی می‌کنیم که هیچ گونه آرامشی در آن نیست. با این حال تا جایی که در توان و قدرت داشته باشیم دنبال این هدف هستیم که از کار خلاف زشت و غیر انسانی اعدام جلوگیری کنیم. ۳۵ سال است حکومت جامعه را با خون و خشونت اداره کرده و همین باعث افزایش خشونت‌ها شده است.”
ایران بالاترین نرخ سرانه اعدام را در جهان دارد؛اعدام هایی که انتقادهای زیادی برانگیخته، اما مقامات جمهوری اسلامی می گویند این مجازات با قوانین اسلامی منطبق است.
سازمان‌های حقوق بشری بارها نسبت به افزایش اعدام ها در ایران هشدار داده‌اند.به تازگی نیز چند مقام سازمان ملل مجازات اعدام را “هولناک” توصیف کرده و از جمهوری اسلامی خواسته بودند اجرای این مجازات را متوقف کند.