وي با اشاره به روزهايي كه دين عامل بدبختي و نشانه عقبماندگي معرفي ميشد، افزود: در اثر انقلاب اسلامي ايران بازگشت به معنويت در جهان شكل گرفت و آن هجمههاي دوران علمگرايي و چپ گرايي به دين فرونشست.
حجت الاسلام والمسلمين سيدحسن خميني در ديدار اعضاي شوراي مركزي انجمن اسلامي دانشجويان دانشگاه گيلان با تاكيد بر ضرورت اجتهاد در انديشه امام خميني(ره)، گفت: پيش از اين هم گفته بودم كه بايد به امام و انديشههاي امام به عنوان يك مكتب نگاه شود. متاسفانه به نظر ميرسد بحث اجتهاد درانديشه امام از سوي برخي به عمد بد فهميده شد.
به گزارش واحد خبر جماران، در اين ديدار كه در آستانه برگزاري همايش تبيين انديشههاي سياسي امام خميني(ره) برگزار شد، نوه بنيانگذار جمهوري اسلامي ايران با گراميداشت روز معلم و ياد و خاطره آيتالله و متفكر شهيد مرتضي مطهري، به وجود برخي از نحلههاي فكري در تاريخ اسلام اشاره و از نحله اهل حديث كه تقيد خشك و غيرمجتهدانه را سرلوحه خويش قرار داده بودند، ياد كرد. و با اشاره به تداوم تاريخي اين نحله يادآور شد: ميتوان گفت جريان القاعده در جهان امروز باز خورد آن نحلهاي است كه برآمده از تفكر اهل حديث است. اين تفكر ميگويد براي سوالات جديد بايد به دنبال پاسخهاي از پيش تعيينشده در متون مقدس برگرديم. نپذيرفتن نقش زمان و تاثير دورههاي مختلف زماني در اجتهاد از متون مقدس از مهمترين ويژگيهاي اين تفكر است. البته اين جريان مختص اسلام نيست و در ساير اديان هم ديده ميشود.
نوه امام در اين باره تصريح كرد: طبعا يكي از آفتهاي اين تفكر جمود و درخودتنيدگي است و ممكن است فيحد نفسه طرفداران پاك و مخلص داشته باشد اما معمولا اين قضايا مدافعيني پيدا ميكند كه نان به نرخ روزخور هستند و كاسه داغتر از آش ميشوند و شروع ميكنند شعارهاي مهمتر از متن ميدهند.
وي با اشاره به جريان ديگري كه معتقد به بينيازي از متون مقدس و كنار گذاشتن آن و قطع ارتباط به گذشته است، اضافه كرد: دينگريزي و دينستيزي رهاورد اين انديشه در غرب است كه به صورت خزنده در تاريخ اسلام هم جريان داشت.
حاجسيدحسن خميني پيروان اجتهاد در متون را نحله سوم دانست و گفت: فرق شيعه با اهل سنت اين است كه شيعه باب اجتهاد در منابع گذشته و متون مقدس را مفتوح ميداند ولي پيروان سنتي اهل سنت باب اجتهاد را مسدود كرده و به همان كتابهاي محدود علماي چهارگانه خود اكتفا ميكنند.
نوه امام راحل عارف به زمان بودن را از ويژگيهاي مهم و ضروري مجتهد دانست و اظهار داشت: مجتهد ميتواند حتي در زماني كه باب علم هم باز و امام معصوم در دسترس است، اجتهاد كند. ائمه بزرگوار ما به شاگردان و پيروان خود روش اجتهاد را ياد دادهاند. وقتي شاگردان امام صادق از او ميپرسيدند فلان مطلب را از كجا فهميديد امام نميفرمودند هرچيزي كه من ميگويم درست است بلكه در برابر اين پرسشها توضيح ميدانند.
حاجسيدحسن خميني، تاكيد كرد: دنياي جديد هر 10 سال به اندازه قرون اوليه اسلام مساله جديد دارد كه در آنها به اجتهاد نياز داريم.
وي معنويت بيشريعت را آفت بازگشت به دين عنوان كرد و اظهار داشت: بحرانهاي بزرگ جهان در قرون اخير مثل جنگهاي جهاني باعث شد تا بشر به اين نتيجه برسد كه علم منهاي دين چه فضايي را ميتواند براي دنيا به وجود بياورد. امروز وظيفه ما اين است كه هشيار باشيم كه معنويت بدون شريعت چه مصائبي را پديد خواهد آورد.
حاجسيدحسن خميني در بخش ديگري از سخنان خود به تشريح نحلههاي گوناگون مواجهه با امام و انديشه ايشان پرداخت و افزود: اين كه دوره امام را تمام شده تلقي كنيم يا در مقابل بخواهيم براي هر پرسش جديد به دنبال پاسخ از پيش داده شده در سخنان امام كه همان متن مقدس انقلاب اسلامي است بگرديم و يا اين كه براي يافتن راهحلهاي جديد در متون و انديشه امام اجتهاد كنيم، سهراهي است كه پيش روي جامعه امروز مااست.
وي با تاكيد بر اين كه اجتهاد بايد چهارچوب مشخص داشته باشد خاطرنشان ساخت: اجتهاد فراتر و متفاوت از نقد است در اجتهاد مجتهد از نقد ميگذرد تا به اعماق حقيقت دست يابد.نوه امام راحل، افزود: متاسفانه بحث اجتهاد در انديشه امام از سوي برخي بد فهميده شد و به نظر ميرسد كه كساني به عمد مي خواهند مباحث را بد بفهمند.
فرزند يادگار امام تصريح كرد: راه موردنظر ما درخصوص انديشه امام اين است كه به عنوان كساني كه انديشه امام را به مثابه انديشههاي حقيقي و متن مقدس انقلاب ميپذيرند در اين انديشه اجتهاد كنيم.
حاجسيدحسن خميني در ادامه با اشاره به چالشهاي دين و مردمسالاري، آزادي و عدالت، عدالت و دين و… گفت: دغدغه پاسخ به سوالات جديد دغدغه مقدسي است اما بايد پذيرفت كه لزوما همه جوابها درست نيستند فقط يكي از جوابها درست است ولي همان طور كه ما نميتوانيم اجتهادهاي داراي اصول را در مكتب امام صادق تخطئه كنيم بايد حق اجتهادهاي مختلف را به رسميت بشناسيم ولي اين به معناي آن نيست كه لزوما بگوييم همه آنها درست است.
منیع: روزنامه اطلاعات