احمد شهید گزارشگر ویژه شورای حقوق بشر سازمان ملل امروز سه شنبه (۲۷ اسفند) در جریان اهدای جایزه حقوق بشری سودویند به ۶ فعال حقوق بشر ایرانی از مقامهای جمهوری اسلامی خواست که اجازه ورود او را به ایران بدهند و با او برای رفع موارد نقض حقوق بشر همکاری کنند.
به گزارش جرس٬ شهید در این مراسم که در مقر سازمان ملل متحد در ژنو برگزار شد با اشاره به گزارش اخیر خود گفت «از زمان روی کار آمدن دولت جدید علامتهای متضادی از ایران دریافت میشود. از طرفی دولت با تدوین منشور حقوق شهروندی گام مثبتی برداشته ولی از طرفی اجرای اعدامها به میزان نگران کنندهای افزایش یافته است» او به انتقادهای دولت ایران درباره گزارش اخیرش نیز پاسخ داد و گفت که «آنها مدعی هستند من در گزارشهایم به جنبههای مثبت اشارهای نمیکنم. پاسخ من این است که باید نیمه پر و خالی را با هم ببینم و دیدن نیمه خالی از این جهت اهمیت دارد که نشان میدهد در چه حوزههایی باید اقدامهایی برای بهبود اوضاع حقوق بشری صورت گیرد.» شهید به تعاملهای صورت گرفته اخیر با سفرای ایران در ژنو و نیویورک نیز اشاره کرد و گفت که خواهان افزایش این همکاریها برای پیشبرد ماموریتاش به عنوان گزارشگر ویژه است.
او گفت که این گفتگوها به صورت غیررسمی بوده ولی ایران به ۴ نامه از مجموع ۲۴ نامهای که وی به همراه سایر گزارشگران ویژ ارسال کرده نیز پاسخ داده که گرچه رکورد خوبی نیست ولی نشانه مثبتی است. شهید در بیان دشواریهای خود در نشست شورای حقوق بشر سازمان ملل به موضع برخی کشورها اشاره کرد که مفاد طرح شده در گزارش او را نمیپذیرند و موضع حکومت ایران را باور میکنند.
وی گفت که برای مثال هیاتهای نمایندگی برخی کشورها موضع ایران را درباره لغو مجازات سنگسار و عدم اجرای حکم اعدام برای افراد زیر ۱۸ سال را باور کردهاند در حالی که این احکام در عمل لغو نشده است. او البته یادآور شد که حکومت هم اگر بخواهد گامهایی برای بهبود اوضاع حقوق بشر بردارد باید یک اولویت بندی داشته باشد و نمیتوان انتظار داشت که یکباره نقض حقوق بشر متوقف شود. شهید٬ موضوع هم جنسگرایان را از جمله موضوعاتی دانست که حکومت ایران بسیار به آن حساس است و مواضع حقوق بشری در این باره را با انگ ضد اسلامی بودن محکوم میکند. گزارشگر ویژه شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد در بخش پرسش و پاسخ نیز در جواب سوالی پیرامون تاثیر گزارشهایش بر ایران اذعان کرد که دامنه عملکرد سازمان ملل بسیار محدود است چرا که دولتها حق حاکمیت ملی دارند و در محدوده مرزهای خود میتوانند آن طور که میخواهند نظم را برقرار کنند. او همچنین در پاسخ به سوالی پیرامون اینکه آیا مذاکرات اتمی میان ایران و جامعه جهانی باعث غفلت از موضوع حقوق بشر نخواهد شد به دیدار کاترین اشتون مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در ایران با برخی فعالان مدنی اشاره کرد و آن را نشانهای از توجه به حقوق بشر در عین مذاکرات اتمی دانست. او گفت که امنیت بدون درنظر گرفتن حقوق بشر برقرار نخواهد شد.
جایزه رها برای ۶ کنشگر حقوق بشر
پیش از سخنرانی احمد شهید اعضای هیات داوران تشکل اتریشی سودویند جایزه ۶ فعال حقوق بشر ایرانی را تحت عنوان «جایزه حقوق بشرى رها» اهدا کردند. ژیلا کرمزاده مکوندی٬ مجید توکلی٬ پروین ذبیحی٬ رضا شهابی٬ رسول بداغی و نسیم سلطان بیگی ۶ نفری بودند که از سوی این تشکل به دلیل فعالیتهای حقوق بشریشان مورد تقدیر قرار گرفتند. اعضای هیات داوران را نیز شیرین عبادی برنده جایزه نوبل و وکیل حقوق بشر٬ کارولینا یانورفسکی وکیل حقوق بشر وعضو هیات مدیر موسسه سودویند و آرون رودرز از بنیانگذاران و محقق اصلى پروژه حقوق آزادى و مدیر اجرایى سابق فدراسیون بین المللى هلسینکى تشکیل میدادند. از آنجا که ۵ نفر از ۶ برنده جایزه به دلیل محکومیتهای قضایی امکان خروج از ایران را نداشتند جایزه آنها توسط نمایندگانش دریافت شد. ژیلا کرمزاده مکوندی در پیامی به این نشست گفت که امید دارد در سال جدید رهبران جنبش سبز و سایر زندانیان سیاسی آزاد شوند. او که خود از فعالان کمپین مادران پارک لاله است جایزه خود را به این اعضای این گروه تقدیم کرد.
تقی رحمانی فعال ملی مذهبی که به نمایندگی از رسول بداغی در نشست شرکت کرده بود از تلاشهای او برای تثبیت فعالیتهای صنفی معلمان گفت و تقاضای وزیر آموزش و پروش کنونی برای دیدار با سندیکای معلمان را حاصل تلاشهای بداغی و امثال او دانست. عباس حکیمزاده فعال دانشجویی سابق و نماینده مجید توکلی هنگام دریافت اینجایزه گفت که توکلی هم در بیان و هم در عمل شجاعت دارد. او از ضیاء نبوی و مجید دری که به دلیل فعالیتهای دانشجوییشان در زندان هستند نیز نام برد و با اشاره تحولات سیاسی اخیر گفت که اکنون یک فضای عقلانیتی شکل گرفته و جنبش دانشجویی هم نمیخواهد در عمل با فعالیت رادیکال خودش را در تنگنا قرار دهد. شعله زمینی نیز در معرفی نسیم سلطان بیگی به فعالیتهای او در زمینه زنان و روزنامه نگاری اشاره کرد و از محکومیت ۶ ساله وی به دلیل این فعالیتها به عنوان یکی از مصادیق فشار بر فعالان مدنی در ایران یاد کرد.
کاوه کرمانشاهی فعال حقوق زنان به عنوان نماینده پروین ذبیحی ابتدا پیام این برنده جایزه سودویند را قرائت کرد و سپس گفت که وی به عنوان یک زن مقاوم کرد در یک شهرستان کوچک که مرکز استان هم نبوده فعالیتهای اجتماعیاش را به رغم محدودیتهای حکومتی و دشواریهای زندگی شخصیاش پیش برده است. ذبیحی خود در پیامی به این مراسم گفته بود در دنیایی که جنگ و فقر و نابرابری بر زندگی بخش کثیری از مردم حکمفرمایی میکند اهدای اینجایزه انگیزهای مضاعف جهت استمرار فعالیتهایش خواهد بود. بهروز خباز نماینده رضا شهابی نیز ضمن معرفی کارنامه او در سندیکای اتوبوسرانی خواهان آن شد که تلاشی جهانی برای جلوگیری از انتقال شهابی به زندان شکل بگیرد. شهابی به دلیل مشکلات جسمی ناشی از دوران طولانی زندان اکنون برای مداوا به بیمارستان انتقال داده شده است.