آیین گرامی‌داشت اولین سالگرد درگذشت زنده‌یاد دکتر احمد صدر حاج سیدجوادی بعداز ظهر دوشنبه ۱۱ اسفند، در منزل این کنشگر دیرپای ملی ـ مذهبی برگزار شد.
در این مراسم که به میزبانی فرزندان آن مرحوم برگزار شد، جمعی از فعالان سیاسی و کنشگران مدنی و نویسندگان و پژوهشگران کشور حضور داشتند.
محمد ملکی، فعال سیاسی و نخستین رییس دانشگاه تهران پس از پیروزی انقلاب در سخنانی کوتاه، به شرح خاطره‌ای از نخستین برخوردش با دکتر حاج سید جوادی پرداخت. وی توضیح داد که چگونه هنگامی که او جوانی هجده ساله بوده و در خیابان به‌خاطر دفاع از کارگری در برابر یکی از امرای صاجب منصب، دچار مشکلی حقوقی می‌شود و کار به دادسرا کشیده می‌شود، حاج سید جوادی دفاع از وی را برعهده می‌گیرد.
ابراهیم یزدی، دبیرکل نهضت آزادی ایران نیز در سخنانی با اشاره به سوابق مبارزاتی زنده‌یاد حاج سید جوادی از او به عنوان یک الگو یاد کرد که نام و یادش در ناخودآگاه جامعه ایرانی باقی می‌ماند. یار دیرین حاج سیدجوادی، او را برای ایران، مصداق «انعمت علیهم»ی خواند که در قرآن مورد تاکید قرار گرفته است.
سپس عبدالعلی ادیب برومند، رییس شورای مرکزی جبهه ملی ایران و شاعر از تلاش‌های زنده‌یاد حاج سیدجوادی برای همگرایی نیروهای سیاسی یاد کرد. وی همچنین توضیح داد که چگونه آرمان‌های انقلاب ۵۷ که شخصیت‌هایی چون دکتر حاج سید جوادی آن را پی گرفته بودند کنار نهاده شد.
در ادامه‌ی برنامه، تکمیل همایون از فعالان ملی و پژوهشگر ارشد تاریخ ایران نیز از ریشه خانوادگی حاج سیدجوادی‌ها و نقش‌آفرینی آنان در تاریخ معاصر سخن گفت.
آنگاه، داوود هرمیداس باوند، استاد روابط بین‌الملل و از اعضای ارشد جبهه ملی ایران نیز در مورد اثرگذاری شخصیت‌هایی چون دکتر محمد مصدق و دکتر حاج سید جوادی در بزنگاه‌های تاریخ معاصر صحبت کرد. باوند ضمن مقایسه تحولات جهانی از زمان جنبش ملی تا به امروز بر این نکته تاکید کرد که علت عقب ماندن جامعه ایرانی را باید در خودش بررسی و آسیب‌شناسی کرد.
بهاء‌الدین خرمشاهی، نویسنده و دین پژوه نیز از خاطراتش با دکتر حاج سیدجوادی در دایره‌المعارف تشیع ـ در مقام ریاست این پژوهشکده ـ با حاضران سخن گفت.
سیدحسین مجتهدی، استاد دانشگاه و از فعالان ملی نیز ضمن مروری بر زندگی و آثار زنده‌یاد حاج سیدجوادی، به بررسی ویژگی‌های شخصیتی و اخلاقی و اجتماعی این حقوقدان ملی از دیدگاه روانشناسی پرداخت. ویژگی‌هایی که به داوری مجتهدی، موجب اثرگذاری عمیق در تلاش‌های سیاسی ـ اجتماعی آن مرحوم گردید.
برخی دیگر از شخصیت‌های سیاسی ازجمله حسین شاه حسینی، لطف‌الله میثمی، محمد بسته نگار، اعظم طالقانی، کوروش زعیم، خسرو سیف، مهندس حسین شاه ویسی، محمدجواد حق‌شناس، مرتضی الویری در این مراسم ـ که پیمان عارف اجرای آن را عهده‌دار بود ـ حضور داشتند.
دکتر احمد صدر حاج سیدجوادی، از اعضای ارشد نهضت آزادی ایران، و از نویسندگان پیش نویس قانون اساسی جمهوری اسلامی و عضو شورای انقلاب بود. وی، وزیر کشور در دولت موقت مهندس بازرگان بود و پس از چند ماه به وزارت دادگستری رفت و دومین وزیر دادگستری ایران پس از انقلاب اسلامی شد.
زنده‌یاد حاج سیدجوادی حقوقدان و وکیل دادگستری بود و پیش از انقلاب، در دوران شاهنشاهی، وکالت برخی چهره‌های سیاسی شاخص از جمله آیت‌الله منتظری، و حجت الاسلام خامنه‌ای (رهبر کنونی جمهوری اسلامی) را برعهده داشت.
دکتر حاج سیدجوادی ازجمله فعالان ملی ـ مذهبی بود که در بهار ۱۳۸۰ بازداشت و روانه سلول انفرادی شد. او بعدتر به قید وثیق آزاد شد و دادگاه انقلاب برای وی، حکم شلاق صادر کرد.
وی پس از انتخابات ریاست جمهوری ۱۳۸۸ در نامه ای به آیت الله خامنه ای، از وی خواست حقوق اساسی شهروندان و متهمان را رعایت کند و به اصلاحات تن دهد.
این کنشگر سیاسی ۹۵ ساله در نامه دیگری خطاب به مردم ایران به عنوان یکی از اعضای شورای انقلاب از وقایع سه دهه اخیر در ایران، عذرخواهی کرد.
وی نوشت: «اگر ما پس از پیروزی انقلاب، همچنان شانه به شانه ایستاده و دست در دست هم، استبداد را نشانه گرفته بودیم و مشکلات را در سقوط شاه خلاصه نمی‌دیدیم، امکان بازتولید استبداد و فرو افتادن از استبداد سیاسی به استبداد دینی به این سان راحت و کم‌هزینه صورت نمی‌پذیرفت.»
مرحوم حاج سیدجوادی افزوده بود: «آنچه در این لحظات برای راقم این سطور تاسف‌انگیز بوده و جای عذرخواهی دارد، نه مبارزه با نظام خودکامه پهلوی یا همکاری با روحانیت یا پذیرش مسئولیت یا واگذاری قدرت به تشنگان آن است.»
این کنشگر دیرپای ملی، سرانجام در ۱۱ فروردین ۱۳۹۲ در ۹۶ سالگی درگذشت.
گزارش تصویری این مراسم به نقل از میزان خبر به ترتیب زیر است:
