کنگره جهانی مطبوعات که در روزهای ۱۳ و ۱۴ آوریل در کیپ تاون آفریقای جنوبی برگزار شد، عنوان قهرمان آزادی مطبوعات سال ۲۰۱۴ را به ماشالله شمسالواعظین، روزنامهنگار ایرانی و سردبیر سابق چندین روزنامه اصلاحطلب توقیفشده اعطا کرد.
او در سخنرانی خود هنگام دریافت جایزه از حضور ۴۸ روزنامهنگار ایرانی در زندان یاد کرد و خواستار آزادی بدون قید و شرط آنها شد و گفت: در حالیکه من در اینجا ایستادهام هنوز ۴۸ روزنامهنگار ایرانی در زندان بسر میبرند و هنوز خانه روزنامهنگاران ایران بسته است و هنوز حق انتشار آزاد مطبوعات به رسمیت شناخته نشده است. و من به نمایندگی از روزنامهنگاران ایران و از این تریبون جهانی از حکومتم میخواهم بدون قید و شرط روزنامهنگاران زندانی را آزاد کند، خانه روزنامهنگاران را بازگشایی کند و به حق انتشار آزاد مطبوعات احترام بگذارد. بدینترتیب میتوان امیدوار بود که بهار مطبوعات ادامه پیدا کند.
سخنرانی ماشالله شمسالواعظین هنگام دریافت جایزه جهانی آزادی مطبوعات به شرح زیر است:
سلام بر همه همکاران گرامی در سراسر جهان.
ضمن تشکر وسپاس ازافتخار بزرگی که نصیب من کردید وضمن تشکراز ریاست محترم بنیاد بینالمللی مطبوعات(IPI)وهیات محترم داوران به خاطر اعطای عنوان قهرمانی آزادی مطبوعات برای سال ۲۰۱۴.
من از کشوری میآیم که درآن فصلهای سال ۴ تاست. فصل بهار، فصل تابستان، فصل پاییز و فصل زمستان، مانند همه نقاط جهان به استثنای دو قطب منجمد شمال وجنوب. اما فصلهای رکن چهارم دموکراسی یعنی مطبوعات در ایران فقط ۳ تاست. فصل تابستان بسیار داغ، فصل پاییز وخزان و فصل زمستان بسیار سرد و منجمد! در یکصد سال اخیر رکن چهارم دموکراسی فقط شاهد چهار فصل بهار بوده است. یعنی به طور متوسط هر ۲۵ سال یک فصل بهار داشتیم که به بهار تهران معروف است. بقیه فصلهای مطبوعات ایران یا بسیار گرم بوده و یا پاییز و یا زمستان سرد و منجمد.
این موضوع در ایران همواره مورد بحث روزنامهنگاران و جامعه شناسان بوده است که چرا بهار مطبوعات ایران کوتاه مدت است و آیا در این زمینه ما روزنامهنگاران بهار را پاس نمیداریم و یا حکومتهای وقت ظرفیت تحمل بهار را ندارند؟ زیرا این موضوع هم در حکومت پادشاهی ایران صدق میکند و هم در حکومت دینی.
من با تجربه فروتنانهام در عرصه مطبوعات ایران بر این باورم که موضوع چالش میان معرفت و قدرت پدیده ممتد در طول تاریخ و در همه جوامع بوده است. اما از آنجا که صاحبان معرفت یا ابزار معرفتی و یا معرفت ساز وسیلهای جز آنچه در حوزه اندیشه و قلم دستهبندی میشود در اختیار ندارند و در مقابل صاحبان قدرت هم ثروت دارند و هم قدرت سرکوب و هم ادوات و ابزارهای آن ، از این رو آنها باید هم قدرت بخشش بیشتری داشته باشند و هم تحمل. بنابراین من سهم بیشتری برای صاحبان قدرت در ایران در کوتاه شدن بهار مطبوعات قایلم.
ما هم اکنون و با روی کار آمدن دولت دکتر روحانی وارد یک شبه بهار دیگر تهران شدیم که امیدوارم دورانش هم طولانی باشد و هم پایدار. چرا میگویم شبه بهار تهران؟ برای اینکه در حالیکه من در اینجا ایستادهام هنوز ۴۸ روزنامهنگار ایرانی در زندان بسر میبرند و هنوز خانه روزنامهنگاران ایران بسته است و هنوز حق انتشار آزاد مطبوعات به رسمیت شناخته نشده است. و من به نمایندگی از روزنامهنگاران ایران و از این تریبون جهانی از حکومتم میخواهم بدون قید و شرط روزنامهنگاران زندانی را آزاد کند، خانه روزنامهنگاران را بازگشایی کند و به حق انتشار آزاد مطبوعات احترام بگذارد. بدینترتیب میتوان امیدوار بود که بهار مطبوعات ادامه پیدا کند.
یکبار دیگر از اینکه مرا مفتخر به کسب عنوان قهرمان آزادی مطبوعات برای سال ۲۰۱۴ کردهاید سپاسگزارم. دست همه همکاران را به گرمی میفشارم و برای آنها جهانی عاری از خشونت علیه روزنامهنگاران آرزو میکنم.