صبح روز شنبه همایش قوه قضائیه با حضور رؤسای سه قوه، مسئولان دستگاه قضایی و برخی دیگر از شخصیت‌های لشکری و کشوری برگزار شد.
به گزارش ایسنا، حجت‌الاسلام والمسلمین روحانی رییس‌جمهور طی سخنانی در این همایش گفت: ملت ایران و دولت مبنا و احساسش این است که در کشور، یک قوه قضائیه بیشتر نداریم. ما یک قوه قضائیه در کاخ دادگستری نداریم و یک قوه قضائیه دیگر در خیابان. ما یک قوه قضائیه داریم و دولت و ملت از آن حمایت می‌کنند.
وی با تاکید بر استقلال قوه قضائیه و قضات، اظهار کرد: هیچ‌کس نمی‌تواند به قاضی فشار بیاورد. هیچ گروه فشاری حق ندارد به دادگاه و قاضی فشار وارد کند؛ نه به قاضی و نه حتی به کادر اداری.
وی با بیان اینکه “قوه قضائیه مستقل است و بر مبنای سیره پیامبر اسلام(ص) و ائمه اطهار(ع) حرکت می‌کند”، افزود: جناح‌ها و گروه‌های سیاسی حق سخن گفتن و نقد دارند اما نمی‌توانند حکم صادر کنند. اینکه هر کسی در گوشه‌ای بنشیند و فکر کند می‌تواند حکم صادر کند، اشتباه است. حکم قضایی یک جا صادر می‌شود و آن هم در دادگستری و دادگاه عادلانه و صالحه است.
رئیس‌جمهور در همین راستا تاکید کرد: به غیر از مواردی که دادگاه صالحه طرف را مجرم می‌داند، اصل برائت در همه‌جا جاری است. چطور می‌شود که در برخی از موارد این اصل تضعیف می‌شود و بیل به کمر آن می‌خورد؟ هیچ‌کس حق ندارد برای فرد، گروه یا حزب دیگری حکمی صادر کند. افراد می‌توانند حرف بزنند اما حکم را فقط باید محکمه صالحه صادر کند؛ آن هم در چارچوب قانون.
روحانی با بیان اینکه “دادگاه و قوه قضائیه است که امنیت ایجاد می‌کند”، خاطرنشان کرد: ما یک قوه قضائیه داریم و دولت و ملت نیز از آن قوه قضائیه حمایت می‌کنند؛ همان‌طور که تا امروز حامی بوده‌اند.
وی در بخش دیگری از صحبت‌های خود به اهمیت وکلا اشاره کرد و گفت: خوشبختانه امروز وکلا و کانون وکلا یار و کمک‌کار دستگاه قضا هستند. قاضی اولین کاری که انجام می‌دهد، کشف جرم است و بعد صدور حکم. وکیل هم در کشف جرم به قاضی کمک می‌کند و هم در حکم و انطباق آن با قانون.
روحانی با اشاره به اینکه “وکیل خوب، بهترین یار دادگاه و دستگاه قضایی است”، تاکید کرد: باید قدردان وکلای شریف دادگستری باشیم که در کنار قضات شریف فعالیت می‌کنند و کمک‌کار هستند.
رئیس‌جمهور همچنین با بیان اینکه “شورای حل اختلاف کمک خوبی برای دستگاه قضایی است”، گفت: باید به این شوراها کمک کنیم که بار از دوش قوه قضائیه کاسته شود.
وی در بخش دیگری از صحبت‌های خود به اهمیت اجتهاد پویا در امر قوه قضائیه اشاره کرد و افزود: در حال حاضر در رأس قوه قضائیه یک مجتهد عادل و یک شخصیت برجسته حضور دارد و باید در امر اجتهاد پویا، علمیه حوزه و مراجع به قوه قضائیه کمک کنند.
روحانی همچنین با اشاره به جایگاه هیأت منصفه در قانون اساسی و اینکه “در حال حاضر در دو مورد از هیأت منصفه استفاده می‌شود”، گفت: می‌توان استفاده از هیأت منصفه را توسعه داد. این هیأت منصفه نه به عنوان تقلید از غرب، بلکه مجتهدین ما در مجلس خبرگان قانون اساسی وجود آن را در قانون اساسی تصویب کرده‌اند و وجود هیأت منصفه در بسیاری از موارد ما را در رسیدن به عدالت واقعی کمک می‌کند. اصل هیأت منصفه می‌تواند الگویی برای محاکم ما در امور مهم باشد.
رئیس‌جمهور در ادامه به اهمیت همکاری حوزه و دانشگاه بویژه در امر فقه و حقوق و تربیت فرهیختگان در این رشته اشاره کرد و افزود: من از قضات شریفی که برای اجرای عدالت و حق در کشور تلاش می‌کنند سپاسگزارم. دولت، کمک و حمایت از قوه قضائیه را برای اینکه بهتر بتواند وظایف خود را به پیش ببرد، یک وظیفه می‌داند. همکاری و هماهنگی سه قوه می‌تواند بسیاری از گره‌ها را از پیش پای ملت باز کند.
به گزارش ایسنا، روحانی در بخش دیگری از صحبت‌های خود به اهمیت استقلال و فراجناحی بودن قوه قضائیه اشاره و اظهار کرد: دولت و مجلس می‌توانند جناحی باشند و گاهی یک جناح در انتخابات پیروز شود و مسئولیت دولت یا مجلس را بر عهده بگیرد، ولی تنها جایی که نمی‌تواند جناحی باشد و باید همیشه فراجناحی باشد، قوه قضائیه است.
وی ادامه داد: در هیچ‌کجای قوه قضائیه نباید احساس شود که قاضی و داوری یا دستگاه‌های مربوط به آن هیچ فرقی بین این و آن می‌گذارند و برای آنها نباید هیچ فرقی بین این و آن وجود داشته باشد.
رییس‌جمهور با بیان اینکه “کرسی قضاوت غیر از کرسی خطابه و سیاست است”، افزود: زبان کرسی قضاوت، زبان قانون است و باید با قانون حرف بزند و طبق قانون عمل کند. نباید برای قاضی فرقی کند که چه کسی در برابر او نشسته است و در قضاوت همه را باید یکسان نگاه کرد. چقدر انجام برخی از امور مشکل است، ولی این امور امری لازم و ضروری است.
روحانی اضافه کرد: آنچه مردم از قوه قضائیه می‌خواهند، عدالت به معنای واقعی کلمه و همچنین سلامت است. این سلامت باید به گونه‌ای باشد که مردم احساس سلامت در دستگاه قضایی داشته باشند. ما به همه اینها برای تحقق توسعه نیازمندیم. قوه قضائیه کارآمد، خوب و توانمند می‌تواند ما را به توسعه برساند، در مبارزه با فساد یاری کند و بار مبارزه با آن را به خوبی بر دوش بگیرد.
رئیس‌جمهور در بخش دیگری از سخنان خود نیز با تبریک هفته قوه قضائیه و گرامیداشت آن و همچنین ادای احترام به همه تلاشگرانی که در این قوه فعالیت می‌کنند، گفت: برای همه آنها آرزوی توفیق بیشتر برای خدمت به مردم، احقاق حقوق مردم و اجرای عدالت داریم.
روحانی افزود: درود می‌فرستیم به روان پاک معمار قوه قضائیه بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، شهید آیت‌الله دکتر بهشتی و همچنین همه هم‌رزمان و یارانشان و سایر شهدای قوه قضائیه. بی‌تردید شهید بهشتی یک نمونه روشن و بارز از یک مدیریت پخته، آگاه و توأم با سعه صدر، صبر و استقامت بود.
وی با بیان اینکه “شهید بهشتی هم از حوزه علمیه قم بهره گرفته بود و هم از علوم و دانش‌های به‌روز و مکاتب فلسفی و فکری غرب بهره‌برداری کرده بود و دارای فکر و اندیشه بلندی بود”، گفت: شهید بهشتی در تمام مراحل زندگی خود خدمات کم‌نظیر و گاه بی‌نظیری داشته است. تأسیس مدارس در حوزه علمیه قم در چارچوب نظم جدید و آشنایی طلاب و دانش‌پژوهان حوزه علمیه با علوم و دانش روز، نشان از تفکر عمیق و مدیریت صحیح آن مرد بزرگ داردو امروز صدها مدیر در دستگاه قضایی، در مجلس، قوه مجریه و سایر بخش‌ها حضور و فعالیت دارند که یا از شاگردان مستقیم ایشان بودند یا در مدارسی درس خوانده‌اند که ایشان طراحش بوده است.
رئیس‌جمهور با اشاره به سابقه آشنایی خود با شهید بهشتی اظهار کرد: من از سال ۱۳۴۰ با این مرد بزرگ از نزدیک آشنا بودم. ایشان خوب فکر می‌کرد و می‌اندیشید و عادلانه تصمیم می‌گرفت، مصمم بود و هراسی نداشت و همه وجودش و حتی آبرویش را برای انقلاب و نظام در کف اخلاص گذاشت.
روحانی در ادامه به بیان خاطره‌ای از شهید بهشتی پرداخت و گفت: در اوایل تیرماه ۱۳۶۰ آخرین چهارشنبه حیات ایشان و قبل از اینکه در روز یکشنبه به شهادت برسند، من در کاخ دادگستری خدمت ایشان بودم و در مورد مسائل مختلف با هم صحبت کردیم. ایشان در آن جلسه به من گفتند که من مدتی قبل خدمت امام رفته بودم و می‌خواستم از ایشان اجازه بگیرم که از سمت قضایی خود استعفا بدهم. در تلاش بودم که تصمیم خود را به ایشان بیان کنم ولی در مقدمه بحث، گویی امام احساس کردند که من می‌خواهم چه چیزی را بیان کنم. در بیرون از خانه امام تعدادی از مردم تجمع کرده بودند و می‌گفتند درود بر خمینی. امام خطاب به من گفتند که اگر همه این مردم به جای درود، بگویند مرگ بر فلانی، برای من تفاوتی ندارد. مرحوم شهید بهشتی نقل کردند وقتی امام این سخن را گفتند، من پیشنهادم را در دلم پس گرفتم و مطرح نکردم.
وی ادامه داد: اگر ملتی، بزرگانی و مدیرانی به این نقطه رسیدند که درود و مرگ، فریاد موافق و فریاد مخالف در راه صحیح، درست و منطقی آنها تأثیرگذار نباشد آن وقت ما به نقطه‌ای رسیده‌ایم که می‌توانیم به راحتی بار مسئولیت را بر دوش بگیریم و ترور شخصیت را به راحتی تحمل کنیم.
رئیس‌جمهور با اشاره به ترور شخصیت دکتر بهشتی گفت: در آن زمان کمتر مسجد و دانشگاهی بود که برویم و بخواهیم از شهید بهشتی تعریف کنیم و عده‌ای در برخی جوامع یا در برخی از مواقع اکثریتی با آن مخالفت نکنند و علیه او سخن نگویند اما او به راه خود ادامه داد. متأسفانه بعد از گذشت سالیان دراز، بداخلاقانی که فکر می‌کنند راه پیشرفت آنها، بد حرف زدن، مسائل را واژگونه مطرح کردن و به اتهام و درشت‌گویی افتخار کردن است و حتی برخی آنها را انقلابی پنداشتن، هنوز هم در جامعه ما وجود دارند.
روحانی با بیان اینکه “بهشتی و یارانش شهید شدند اما این وظیفه همچنان بر دوش ما باقی است که راه او را ادامه دهیم”، در بخشی دیگر از صحبت‌های خود ادامه داد: افراطی‌گری و خشونت به عنوان بالاترین خطر برای اخلاق، مدیریت صحیح، دستیابی به اهداف، امنیت و ثبات بوده و هست. شما می‌بینید که افراط و خشونت در منطقه، در لبنان، سوریه، افغانستان و دیگر نقاط در منطقه و جهان چه می‌کند.
وی با تاکید بر اینکه “راه، راه عدالت، اعتدال و میانه‌روی است”، تصریح کرد: راه اجرای صحیح و پیروی درست از سیره، روش و راه نبی مکرم اسلام(ص) و ائمه اطهار (ع) است.
رئیس‌جمهور همچنین اظهار کردافزود: شهید بهشتی از میان رفت اما قوه قضائیه‌ای آبرومند، اسلامی و قانونی از خود به یادگار گذاشت. امروز ما دارای قوانینی مترقی، قانون اساسی مترقی و دادگاه و داوری‌هایی هستیم که در چارچوب معیارهای اسلامی و حتی قوانین و مقرراتی قابل قبول و مدرن در سطح دنیا این داوری‌ها انجام می‌شود.
روحانی خاطرنشان کرد: کاری بس سخت و سنگین بر دوش قضات کشور و همه کسانی است که در عدل‌گستری و دادگستری مشغول کار و تلاش هستند. همه می‌دانیم چه کار سخت، حساس و سنگینی است اما در عین حال مؤثر و تأثیرگذار است.
وی افزود: قوه قضائیه بر اساس قانون اساسی، یک قوه مستقل است و قضات آن با استقلال به داوری می‌نشینند و هیچ قوه، مقام و صاحب نفوذی نمی‌تواند و نباید به داوری عادلانه تأثیر بگذارد. بگذاریم قاضی، خود در برابر خدای خود و برای اجرای عدل در چارچوب قانون تلاش کند و بیندیشد و آنچه را که وظیفه خود می‌داند بر اساس عدل و دادگستری و احقاق حقوق مردم انجام دهد. دولت نیز وظیفه خود می‌داند به این قوه که مسئولیت سختی بر عهده دارد، کمک کند.
روحانی با تاکید بر اینکه “قوه قضائیه قوه‌ای مستقل است و هیچ‌کس نمی‌تواند در برابر اجرای عدالت و احقاق حقوق به دادگستری و قوه قضائیه احترام نگذارد”، گفت: همه کشور از بالاترین مقام که رهبر معظم انقلاب هستند تا همه مردم در برابر قانون مساوی و یکسان هستند و قاضی می‌تواند نسبت به هر مقامی که دارای هر مسئولیتی است، اگر تخلفی داشته یا شاکی داشته باشد، در چارچوب قانون پرونده او را رسیدگی کند.
رئیس‌جمهور ادامه داد: اما در کنار استقلال قوا، سه قوه و همه مسئولان کشور وظایف و رسالت‌های مشترکی هم دارند. درست است که سه قوه دارای استقلال از یکدیگر هستند اما برای دستیابی به اهداف نظام و کمک به نظام همه در کنار هم هستند و باید دست به دست هم بدهند. رئیس‌جمهور به عنوان مسئول اجرای قانون اساسی پاسدار مذهب رسمی کشور و نظام جمهوری اسلامی ایران و همچنین پاسدار حقوق مردم و عدالت وظیفه سنگینی بر دوش دارد. در کنار آن، دو قوه دیگر و همه باید تلاش کنیم که کشور را به نقطه مطلوب برسانیم؛ نقطه مطلوبی که اسلام و قانون اساسی آن را به ما امر می‌کند و مطالبات جامعه و مردم آن را از ما می‌خواهد.
وی افزود: تنها انتخاباتی که مستقیماً در کشور تمام مردم می‌توانند و وظیفه دارند پای صندوق‌های رأی بیایند و طبق برنامه به کاندیداها رأی بدهند و در میان آن کاندیداها کسی که اکثریت آرای مستقیم مردم را کسب کند، مسئولیت قوه مجریه و قانون اساسی را بر عهده می‌گیرد و مردم در انتخابات به برنامه‌ها، شعار و مطالباتی که فرد مطرح کرده است رأی می‌دهند، انتخاب رئیس قوه مجریه است و این رؤی باید برای همه مردم محترم باشد. هر سه قوه به رأی مردم تمکین می‌کنند و خواهند کرد.
روحانی با اشاره به انتخابات ۲۴ خرداد گفت: من خوشحالم که به ملت عزیز ایران بگویم یکی از آثار انتخابات بزرگ ۲۴ خرداد سال گذشته که رهبر معظم انقلاب آن را حماسه سیاسی نامیدند، همکاری و هماهنگی رؤسای سه قوه در کنار یکدیگر است. امروز رئیس دو قوه قضائیه و مقننه در کنار دولت و قوه مجریه به فکر مطالبات مردم و توسعه کشور و اجرای سیاست‌های کلی ابلاغ شده از سوی رهبر معظم انقلاب و قانون کشور هستند.
رئیس‌جمهور تصریح کرد: ما امروز در کشور نیاز به توسعه داریم و بر اساس گفته مقام معظم رهبری، بعد از قانون اساسی، چشم‌انداز بالاترین سیاست کلی است که باید مدنظر قرار بگیرد. بر اساس چشم‌انداز ما باید در سال ۱۴۰۴ کشوری توسعه یافته باشیم و اگر می‌خواهیم مسیر توسعه را طی کنیم و به توسعه همه‌جانبه، متوازن و پایدار برسیم، راهی وجود ندارد جز اینکه کار را به مردم بسپاریم.
رییس‌جمهور در بخش دیگری از صحبت‌های خود با تاکید بر اینکه تا آنجا که امکان دارد باید امور اقتصادی، فرهنگی و مسائل اجتماعی و سیاسی را به مردم واگذار کرد، گفت: این به این معنا نیست که قوا رسالتی بر دوش ندارند. وظایف آنها در قانون اساسی و قوانین موضوعه تعیین شده است، اما باید بدانیم که اگر دولت به معنای عام کلمه راه را پیش‌روی مردم را باز کند و به آنها کمک کند و امور به مردم واگذار شود ما سریعتر به مقصود می‌رسیم و در برخی از امور تنها راه رسیدن به مقصد همین است. امروز کشورهای توسعه یافته دولتشان کارفرما نیست. دولت‌های کارفرما در همه جای دنیا دچار شکست شده‌اند. باید بخش خصوصی، تعاونی و مردم را دعوت کنیم و راه را پیش پای آنها باز گذاریم.
روحانی ادامه داد: مردم باید امروز به صحنه بیایند. همه ما از آسیب‌های اجتماعی به حق می‌نالیم، به حق دارای دغدغه‌های فرهنگی هستیم، اما این وظیفه کیست؟ چه کسانی باید این مسئولیت را انجام دهند؟ برخی از مردم فکر می‌کنند در عرصه اقتصاد، فرهنگ و مسائل سیاسی فقط باید نگاه‌شان به دولت باشد. دولت بخشی از وظایف را می‌تواند بر دوش بگیرد، بر اساس آنچه که قانون مشخص کرده است، اما بار اصلی بر دوش مردم است. رسانه‌های ما باید زمینه‌های حضور مردم را فراهم کنند.
وی به مسائل زیست محیطی که در کشور وجود دارد اشاره کرد و گفت: آیا بدون حضور مردم محیط زیست ما سالم می‌شود؟
رییس‌جمهور با بیان اینکه سه قوه در کنار استقلالی که دارند باید به فکر مسئولیت‌های مشترک باشند که البته اینگونه است، ادامه داد: اگر می‌خواهیم بخش خصوصی در اقتصاد ما حضور پیدا کند ،اولین اصلش امنیت است و بار بخش بزرگی از این امنیت بر دوش شماست. در زمان مشروطه آنهایی که مشروطه را بپا کردند قبل از اینکه به فکر مصلحت‌خانه باشند به فکر عدالت‌خانه بودند و درست فکر کردند؛ چرا که عدالت زیربنای اصلی برای حرکت، توسعه، نشاط و مشارکت مردم است. آنچه که توانست در خرداد پارسال ما را در عرصه جهانی سرافراز کند، مشارکت و حضور مردم بود. مردم با حضور خود حماسه می‌آفریدند. امروز هم برای اقتصاد و فرهنگ در کنار مدیریت جهادی نیازمند عزم ملی هستیم.
وی ادامه داد: قوه قضاییه می‌تواند امر سرمایه‌گذاری را تسهیل کند. اگر سرمایه‌گذار ببیند حرکت قوه قضاییه در مسیری است که او می‌تواند روی پای خود بایستد و در این راستا حرکت می‌کند. آشکار کردن ثروت، شهامت می‌خواهد که خیلی‌ها آن را مخفی می‌کنند و به نوعی نیز از دادن مالیات فرار می‌کنند.
روحانی ادامه داد: وقتی ثروت آشکار شد هم باید مالیات داد و هم باید چشم‌های برخی را نسبت به آن اموال تحمل کرد. ما باید فرهنگ خودمان را اصلاح کنیم. برخی از افراد در جامعه ما هنوز، سرمایه‌داری را ضد ارزش می‌پندارند. تا وقتی که عده‌ای در کشور هستند که سرمایه را نجس می‌دانند و فقر را افتخار کشور می‌دانند، ما به مقصد نمی‌رسیم.
وی افزود: امروز آسیب‌های اجتماعی از جمله طلاق، جدایی و سرقت در کشور وجود دارد و اگر ما از این آسیب‌ها می‌نالیم یک عامل بزرگ این آسیب‌ها فقر است. باید با فقر مبارزه کرد، باید زندگی مردم در حد متوسطی باشد که بتوانند راحت زندگی کنند.
رییس‌جمهور در بخش دیگری از صحبت‌های خود گفت: دولت قادر نیست که اقتصاد کشور را به تنهایی اصلاح کند. دولت می‌تواند راه را برای جذب سرمایه‌گذارها فراهم کند و زیربناها را اصلاح کند. اجرای سیاست‌های اصل ۴۴ قانون اساسی برای این بود که راه برای مشارکت مردم بیشتر باز شود، اما در مقام عمل سرمایه‌ها از دولت به سمت شبه دولتی رفت.
روحانی با تاکید بر اینکه برای جذب کارآفرینان و سرمایه‌گذاران نیاز به همکاری قوه قضاییه داریم، گفت: یکی از راه‌های جذب سرمایه‌گذاری مبارزه با فساد است. باید سه قوه دست به دست هم بدهند و با فساد مبارزه کنند و راه صحیح مبارزه با آن را پیدا کنند.
وی در بخش دیگری از صحبت‌های خود با اشاره به اهمیت پیشگیری از وقوع جرم، تصریح کرد: دستگاه قضایی سالم و موفق خودش پیشگیر وقوع جرم است. وقتی مردم ببینند که دادگاهی هست که همه می‌توانند به آن مراجعه کنند و حق مراجعه به آن از آن همه است و می‌توانند در آنجا تظلم‌خواهی کنند و اگر به حقوق کسی تجاوز شده جایی است که برای شکایت به آن بروند این خود باعث پیشگیری از وقوع جرم است و یک مانع است.
رییس‌جمهور در بخش دیگری از صحبت‌های خود با بیان اینکه دولت الکترونیک یکی از موارد جلوگیری از فساد است، گفت: شفافیت نیز یکی از راه‌های مبارزه با فساد است. یکی از معیارهای مهم در قوه قضاییه‌های دنیا شفافیت است. اینکه کدام دادگاه چه حکمی داد، این حکم در مورد چه کسی بود.
روحانی به اهمیت شفافیت در قانون اشاره کرد و یادآورشد: مجلس نیز باید بتواند شفاف‌ترین و قابل فهم‌ترین قوانین را تصویب کند. اگر قانون شفاف نباشد برداشت‌های متفاوتی از آن به وجود می‌آید و ما باید به امر شفافیت در قانون‌نویسی و همچنین در عمل و اجرا توجه داشته باشیم.
وی در بخش دیگری از صحبت‌های خود به اهمیت سلامت قوه قضاییه اشاره کرد و گفت: سلامت قوه قضاییه برای همه ما مهم است و خود قوه قضاییه نیز تلاش دارد که کار به سلامت انجام شود، چون در پی عدالت است. اما در عین حال احساس سلامت از طرف مردم بسیار اهمیت دارد.
وی با بیان اینکه مهم‌ترین کاری که قاضی انجام می‌دهد انطباق آن چیزی که واقع شده با آنچه که در قانون آمده است، تصریح کرد: در مقوله عدالت نکته مهم این است که مردم احساس کنند عدالت اجرا شده است. در مورد امنیت هم اینگونه است. گاهی احساس امنیت از خود امنیت بالاتر است.