زمانی که آنتونی بوردین، اواخر ماه مه روی فیس بوک اش نوشت که او و همکارانش در تلویزیون به مدت ده روز از شبکه های اجتماعی خارج می شوند زیرا به مکانی “ناشناخته” می روند، طرفدارانش می پرسیدند که به بیابان یا به قله پوشیده از برف هیمالیا می رود؟
ده روز بعد، آقای بوردین عکسی از خودش در کنار یک فنجان چای در یک چایخانه در اصفهان منتشر کرد و بلافاصله مشخص شد که چرا این آشپز مشهور هیچ گزینه دیگری نداشته است.
در ایران، مقامات دولتی دسترسی به شبکه های اجتماعی از جمله فیس بوک، توئیتر و یوتیوب را مسدود کرده اند. هر تلاشی برای دسترسی به این سایت ها با استفاده از وی پی ان، غیرقانونی است. گزارش های زیادی حاکی از این است که مقامات ایرانی دسترسی به هزاران سایت آمریکایی و اروپایی را مسدود کرده اند؛ بخصوص سایت های خبری جهانی. یکی از ترفند های دیگر این است که سرعت اینترنت آنقدر پایین است که دسترسی به این سایت ها تقریبا محال شده است.
طبق آخرین گزارش ها: “سرعت اینترنت در ایران بشدت پایین است. رده بندی ایران از لحاظ آزادی شبکه های اینترنتی درجهان ۱۶۴ از ۱۷۰ کشور است.” ماه گذشته دادگاهی در ایران اینستاگرام را ممنوع کرد.
علی جنتی، وزیر ارشاد ایران دو هفته پیش در جلسه ای در اتاق بازگانی ایران از مسدود شدن وبسایت ها انتقاد کرد و گفت: “امروز شبکه‌های اجتماعی رشد بسیار خوبی پیدا کرده اما ما همچنان درگیر آن هستیم که آیا می‌توانیم از وایبر و واتس‌آپ استفاده کنیم یا خیر.” وی افزود: “زمانی بود که همین مشکل را با ویدئو داشتیم. حتی زمانی این مشکل در مورد فکس مطرح بود.”
جنتی چنین ادامه داد: “ما در کشور با هر پدیده‌ی نو و تازه‌ای ابتدا مخالفت می‌کنیم بعد که آن پدیده بر ما غلبه کرد آن را می‌پذیریم به همین دلیل در این حوزه‌ها همیشه ۲۰ سال از دنیا عقب‌تر هستیم.”
روحانی اعتبارش را برسر گفتگو های ایران با ۱+۵ گذاشته است که احتمال دارد روز ۲۰ ژوئیه منجر به توافق نهایی بشود. این توافق وضعیت اقتصادی ایران را بهبود می بخشد و باعث برداشته شدن تحریم ها می شود. پیوستن دوباره ایران به اقتصاد جهانی ممکن است منجر به برداشته شدن فیلتر ها و دستیابی به اینترنت و تلویزیون ماهواره ای بشود.
به گفته سایت “ایران پرایم” و موسسه صلح آمریکا، ایران یکی از کشورهایی است که در زمینه درک تکنولوژی اینترنت از پیشروترین کشورهای جهان است. ایران در حدود ۲۸ میلیون کاربر اینترنت دارند که اکثر آنان جوان هستند. در ایران بین ۶۰ تا ۱۱۰ هزار وبلاگ وجود دارد که بیشترین تعداد در خاورمیانه است.
مقامات ایرانی اخیرا پذیرفته اند که ممانعت از دسترسی ایرانی ها به دنیای بیرون کارگشا نیست. جنتی در یک سخنرانی در ماه مارس گفت: “چهار میلیون ایرانی در فیس بوک هستند و ما می دانیم که حفظ ارزش های اسلامی نباید بهانه ای برای متوقف کردن این روند باشد.”
آقای جنتی همچنین اعلام کرد که ۷۱ درصد از ساکنان تهران ماهواره دارند و تلویزیون های خارجی را تماشا می کنند، که ممنوع است. معنایش این است که میلیون ها نفر در پایتخت مرتکب جرم می شوند.
یکی از دست اندکاران صدای امریکا می گوید:ما در صدای آمریکا با این مسئله آشنا هستیم. با وجود اینکه تلویزیون ماهواره ای و وبسایت ما در ایران مسدود است، تعداد مخاطبان آنلاین ما روز بروز افزایش پیدا می کند؛ بخصوص بعد از آغاز گفتگو های اتمی با ایران.بازخوردی که از مخاطبان خود می گیریم نشان می دهد که مردم ایران تا چه اندازه مشتاق گرفتن خبر از کشوری هستند که آن را “شیطان بزرگ” می نامند. این خبر ها شامل سخنرانی اوباما در وست پوینت یا دیدار اخیر کشیش آمریکا از قم برای آغاز گفتگو با آیت الله های ایران یا پیش بینی گلدمن ساش درباره تیم فوتبال ایران در جام جهانی می شود.
ما تلاش می کنیم تا وضعیت وبسایتمان را به شکلی در بیاوریم که کاربران مان در تهران و مشهد یا شیراز بتوانند با سرعت پایین اینترنت به ما وصل شوند و به دانشجویان ایرانی کمک می کنیم تا در این بازی موش و گربه پیروز شوند.
تجربه ما گفته های ایران پرایم را تایید می کند که گفته است: “باوجود تلاش های مقامات ایرانی برای متوقف کردن تاثیر غرب بر روی جوانان ایرانی، آنها باسوادتر از نسل های گذشته هستند و بیشتر مشتاق دستیابی به رسانه های جهانی، فرهنگ ها و ایده ها از طریق تلویزیون های ماهواره ای و اینترنت هستند.”
آقای بوردین قبل از ترک ایران توئیت کرد: “هرگز حدس نمی زدم که درمیان همه کشورهای جهان، من و همکارانم در ایران با این استقبال از سوی کسانی که ما را نمی شناسند مواجه شویم.”
حیف که ایرانی ها قادر نیستند بدون شکستن قانون، آزادانه این کلمات را در توئیتر بخوانند.
ستاره درخشش – نیویورک تایمز، 25 ژوئن