کلمه – گروه خبر: دو روز پس از آنکه آیت الله مکارم شیرازی اعلام کرد نظر او درباره اینترنت پرسرعت تحریف شده و وی با تکنولوژی مخالف نیست، حسن روحانی رئیس جمهوری به صراحت در این باره موضع دولت را اعلام کرد و گفت: کسی که اینترنت نداند و استفاده نکند در دنیای امروز نه تنها او را عالم نمی‌خوانند حتی دانشجو هم نمی‌خوانند.
روحانی در حالی در سخنان امروز خود تکلیف دور جدید ارائه اینترنت پرسرعت به کاربران را روشن کرد که پیش از این هم معاون اول وی و وزیر ارتباطات از ایستادگی دولت در برابر فشارها در این باره خبر داده بودند. همچنین در مقابل چهره‌هایی که با اینترنت پرسرعت مخالفت کرده بودند، آیت الله بیات زنجانی به صراحت فتوا داد که «سوء استفاده یک فرد یا چند نفر، مجوز دخل و تصرف و ایجاد محدودیت دستگاه‌های ذی ربط از جمله وزارت ارتباطات در نوع ارائه خدمات و تنظیم ارتباطات نمی‌شود.»
خودکامگان؛ دشمنان آزادی اطلاعات و ارتباطات
به گزارش کلمه، جریان آزاد اطلاعات در پیچ و خم‌های دنیای مجازی برای بسیاری از حکومت‌های اقتدارگرای دنیا مطلوب نیست. اصولا خودکامگی هر چیزی را که قابل کنترل نباشد مضر می‌داند. در ایران مبارزه با اینترنت آزاد از زمان اصلاحات آغاز شد. از همان زمان با وجود مخالفت‌های سید محمد خاتمی، رئیس جمهور پیشین و دولت اصلاحات فیلترینگ سایت‌های اینترنتی آغاز شد.
از همان زمان نیز محدود سازی فضاهای مجازی به بهانه جلوگیری از فساد و انحراف اخلاقی جوانان انجام می‌شد اما نحوه برخورد با رسانه‌های آن لاین و شبکه‌های اجتماعی برای همه کسانی که در فضاهای مجازی حضور دارند روشن کرده است که دلنگرانی اصلی و واقعی محافظه کاران مسائل سیاسی و به چالش کشیده شدن عملکرد‌های غلط در فضای بدون محدودیت اینترنت است.
مبارزه با گردش آزاد اطلاعات در دولت محمود احمدی‌نژاد به جنگی تن به تن تبدیل شد. از یک سو ماموران امنیتی در وزارت اطلاعات، سپاه و بسیج و بقیه ارگانهای حکومتی در تک تک شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌های مجازی به دنبال منتقدین سیاست‌های سیاسی و اجتماعی می‌گشتند و از سوی دیگر جوانان، فعالین سیاسی و منتقدان با استفاده از انواع فیل‌تر شکن‌ها و رعایت احتیاط‌های امنیتی سعی در ادامه فعالیت مدنی خود در فضای مجازی داشتند.
بازداشت گسترده فعالان فضای مجازی در سالهای اخیر
در طول دولت دوم احمدی‌نژاد بازداشت‌های بسیار گسترده‌ای در بین جوانان و فعالان اجتماعی، مدنی به دلیل انتقاد‌های آن‌ها در فضای مجازی صورت گرفت. بازداشت‌هایی که در بسیاری از موارد به احکامی ناعادلانه و حبس‌های دراز مدت منتهی شد.
هنوز هم تعدادی از جوانان منتقد و یا فعال در حوزه‌های اجتماعی و مدنی با چنین احکامی در زندان به سر می‌برند و یا منتظر اجرای حکم هستند. کسانی که نه تنها به صورت عمومی نامی از آن‌ها منتشر نشده بلکه آمار دقیقی هم از تعداد آن‌ها وجود ندارد. تنها با مراجعه به زندان‌های کشور و پرس و جو از مردمی که برای پیگیری پرونده و یا ملاقات آمده‌اند می‌توان به ابعاد وسیع این بازداشت‌ها پی برد.
دولت حسن روحانی از ابتدای کار خود تلاش کرد بسیاری از مشکلات این چنینی را حل کند. وزارت مخابرات دولت حسن روحانی طرحی برای توسعه خدمات اینترنتی ارائه کرد. طرحی که با مخالفت محافظه کاران مواجه شده است.
نسل سوم اینترنت روی تلفن همراه؛ حلال یا حرام؟
چندی پیش دولت اعلام کرد که مجوز نسل سوم و چهارم خدمات اینترنتی روی تلفن همراه به شرکت‌های ایرانسل و همراه اول داده شده است. خدمات اینترنتی «نسل سوم» یا تری جی (۳G)، امکان انتقال سریع‌تر داده‌های اینترنتی در تلفن‌های همراه و مشاهده آسان‌تر تصویر و فیلم‌ها را فراهم می‌کند.
اما کمتر از یک هفته پیش فتوایی به نقل از آیت الله مکارم شیرازی منتشر شد که خدمات اینترنت پر سرعت همراه و کلیه خدمات نسل سوم و بالا‌تر کاری بر خلاف شرع و بر خلاف موازین اخلاقی و انسانی است!
این مرجع تقلید همچنین به مسئولان اجرایی توصیه کرد که رواج اینترنت پرسرعت را روشنفکری دینی و آزادی علمی تصور نکنند و از مسئولان قضایی خواست که در این امر حیاتی بی‌تفاوت نباشند.
محمود واعظی وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات، هم در واکنش به فتوای آیت الله مکارم شیرازی، خطاب به وی و سایر مراجع اطمینان داد که «موضوع فرهنگ و اخلاق در نسل سوم به بالا‌تر و بقیه موارد» جزو «دغدغه‌های اصلی» دولت است و مجوزهای جدید، چیزی فرا‌تر از آنچه شرکت رایتل از سه سال پیش ارائه می‌کند نخواهد بود.
البته آیت الله مکارم به فاصله چند روز موضع خود را اصلاح کرد و با اشاره به تحریف سخنانش در مورد اینترنت پر سرعت، گفت: ما مخالف تکنولوژی نیستیم. نه تنها مخالف نیستیم بلکه واجب است که از آن استفاده کنیم.
وی با ذکر اینکه آدم بی‌عقل مخالف پیشرفت و تکنولوژی است تاکید کرد: ما می‌گوییم این آب آلوده غیر بهداشتی به نام نسل سوم اینترنت را تصفیه کنید تا آب بهداشتی شود و در اختیار بگذارید تا همه از آن استفاده کنند و کسی مخالف آن نیست.
تغییر فتوا، ثمره تلاش برادران توجیه گر؟
اینترنت نسل سوم پیش‌تر توسط رایتل ارائه شده بود و قرار است توسط ایرانسل و همراه اول هم ارائه شود؛ شرکت‌هایی که هر دو ارتباطات قابل توجهی با سپاه پاسداران دارند.
از این رو بعید نیست که افرادی از سپاه که از ارائه نسل سوم در رقابت با رایتل نفع می‌برند، به نوعی برای تغییر این نظر و فتوا و توجیه مرجعیت در این باره تلاش کرده باشند.
این در حالی است که برخی دیگر از مراجع تقلید، نظری کاملا عکس آیت الله مکارم دارند. چند روز پیش پایگاه اطلاع رسانی آیت الله بیات زنجانی متن پاسخ ایشان به استفتایی درباره استفاده از اینترنت پر سرعت را منتشر کرد و اعلام کرد که
«سوء استفاده یک فرد یا چند نفر، مجوز دخل و تصرف و ایجاد محدودیت دستگاه‌های ذی ربط از جمله وزارت ارتباطات در نوع ارائه خدمات و تنظیم ارتباطات نمی‌شود، چراکه دستگاه‌های سیاست گذار همان گونه که باید در ارائه خدمات تسهیلات لازم را ارائه نمایند، اطّلاع رسانی به روز و اعتلاء سطح آگاهی‌های عمومی در بین عامۀ مردم نیز جزو وظایف این نهاد‌ها بوده و باید آن‌ها را به عنوان یک اولویت پیگیری کنند. لازم به توضیح است که تکنولوژی، اینترنت و امکانات اطلاع رسانی جدید، می‌تواند فرصتی برای حق جویان برای مطالعه، تحقیق، بررسی آراء و نظرات جدید باشد و باید از آن برای نشر و ترویج افکار صحیح استفاده کرد.»
موضع صریح رئیس جمهور: کسی که اینترنت نداند، عالم نیست
روحانی امروز در در اجلاس جهانی روز مسجد امروز نسل جوان ما نیاز به قول سدید دارد، ما نمی‌توانیم دروازه‌های دنیا را به روی نسل جوان ما ببندیم. می‌گویند و راست هم می‌گویند که باید نسل جوان را از آب مسموم بر حذر داشت، نسل جوان را باید از هوای مسموم برحذر داشت، اما چه کنیم هوا آن چنان آلوده است که تنها با ماسک قوی می‌توان در برابر آن آلودگی ایستاد، ما هوا را کاری نمی‌توانیم کنیم.
وی همچنین به دوران هشت سال دفاع مقدس اشاره کرد و افزود: آنان که در جبهه بودند، خاطرتان هست آن زمان که سلاح شیمیایی به کار می‌رفت و بمب‌های شیمیایی بر سر رزمندگان ما فرود می‌آمد، اگر کسی می‌گفت می‌خواهم از این هوا فاصله بگیرم نه وقت، نه جا و نه زمان بود، آنچه درمان می‌کرد ماسک بود، از ماسک استفاده می‌کردیم تا از آن فضا عبور کنیم. نسل جوان ما نیاز به توان، قدرت ایستادگی در برابر فضای آلوده دارد، نسل جوان ما نیاز به آگاهی در برابر آب‌های آلوده دارد.
روحانی ادامه داد: فضای عالم امروز از وسایل ارتباطی جدید پُر شده است، یک روزی بود که یک مومنی در خانه‌اش رادیویی داشت آن را در قفسه‌ای می‌گذاشت و در آن را قفل می‌کرد و کلید را در جیب می‌گذاشت تا فرزند و همسرش از آن رادیو در ساعاتی که نباید استفاده کنند، استفاده نکنند. خود که از مغازه به خانه می‌آمد در موقع اخبار، رادیو را روشن می‌کرد و دوباره در آن کمد می‌گذاشت و در آن را قفل می‌کرد.
وی گفت: فکر می‌کنم که دیگر از آن دوران عبور کردیم، امروز نه کمدی و نه قفلی وجود دارد و حال اگر کلید هم وجود دارد….، دنیای امروز شرایط جدیدی را پیش روی ما گذاشته، اگر امروز هم به نسل دوم تلفن همراه نرویم و صبر و تامل کنیم، فردا خواهیم رفت، فردا نرویم، پس فردا خواهیم رفت.
رییس قوه مجریه اضافه کرد: من نمی‌خواهم ابزار جدید را به ویروس تعبیر کنیم، چون ابزار جدید هم نقاط مثبت و منفی دارد، هم خیر هم شر دارد، آلاتی هست که هر دو گونه می‌توان از آن استفاده و بهره برداری کرد. امروز ربط ما با دنیای علم با اینترنت است، کسی که اینترنت نداند و استفاده نکند در دنیای امروز نه تنها او را عالم نمی‌خوانند حتی دانشجو هم نمی‌خوانند.
جهانگیری: افزایش پهنای باند و سرعت اینترنت، لازمه توسعه است
معاون اول رئیس جمهور نیز در مراسم افتتاح همایش فناوری اطلاعات و ارتباطات پارسی زبانان، ضمن ابراز تاسف از محدود کردن برخی دامنه‌های اینترنتی گفت: تا وقتی شبکه‌های اجتماعی زیان اخلاقی و فرهنگی نداشته باشد، نباید محدود شوند.
وی افزود: در ابتدای کار دولت یازدهم فشار زیادی بود که بسیاری از شبکه‌های اجتماعی و امکانات شبکه‌های تلفن همراه مسدود و محدود شوند، اما دولت بر این اعتقاد است که تا آنجا که این شبکه‌ها عملاً موجب زیان اخلاقی و فرهنگی نشوند، نباید به محدودیت آن‌ها دست زد.
اسحاق جهانگیری تاکید کرد: تسهیل دسترسی به اینترنت، افزایش پهنای باند و بهبود سرعت اینترنت جزو الزاماتی است که برای توسعه کشور، توسعه اداری و کاهش مشکلات شهرنشینی پیشنهاد می‌شود.
جهانگیری با تاکید بر اینکه این رویکرد در ادامه کار دولت یازدهم نیز ادامه خواهد داشت، افزود: تلاش می‌کنیم قوانین و مقررات متناسب با واقعیت‌ها را به جای سلیقه‌ها بنشانیم و با تلاش برای کاهش آسیب‌ها و مخاطرات، جنبه‌های مثبت شبکه‌های اجتماعی را تقویت کرده و از دستاوردهای تکنولوژی نهایت استفاده را ببریم.