د‌يوان اشعار محمد‌ عاکف ارسوي، موسوم به « صفحات »، د‌ر شمار مشهورترين و محبوب ترين ميراث اد‌بي عثماني و د‌ر حقيقت تمامي مسلمانان مي باشد‌. متاسفانه اين اثر گران سنگ و آفرينند‌ه آن، به گونه‌اي د‌رخور و بايسته د‌ر ايران شناخته شد‌ه نيست. اين د‌يوان شامل هفت كتاب به زبان و خط تركي‌عثماني مي باشد‌. منظومه عجم شاهي يا شاه عجم، د‌ركتاب د‌وم صفحات به نام « د‌ر‌‌ ‌‌‌‌‌‌كرسي سليمانيه» جاي د‌ارد‌.  

تصوّف در اسلام نه تنها مبهم و غامض نیست، بلکه عین نورانیت و روشنائی است. در علم شرق شناسی، تصوّف را اغلب از سنت اسلامی جدا می سازند.اما باید گفت که تصوّف از متن سنت اسلامی ریشه گرفته و با وجود همۀ تحولاتی که در جهان اسلام واقع شده، در حدّ اعلی زنده است. حکمت متعالیه با تصوّف اسلامی در هم آمیخته است. جان کلام آن که هر کس بخواهد مشکلات عرفان نظری را خوب درک کند و زودتر به سر منزل مقصود برسد باید یکی از آثار صدرالمتألهین را به دقت بخواند و کتاب (( الشّواهدالرّبوبّیه فی المناهج السّلوکیة )) بهترین مقدمه از برای درک آثار عرفانی است.    

كاملاً بديهي است كه اشياء، چه آنها كه مشابهند و چه آنها كه متفاوتند، حداقل در يك امر مشتركند و آن <وجود> است. ميان آنها تفاوت است والا كثرتي براي مقايسه وجود نداشت. در مورد اديان نيز چنين است: اگر امر مشتركي ميان آنها نبود نمي‌توانستيم با يك اسم مشترك به آنها اشاره كنيم و اگر بسيط و تفكيك‌ناپذير بودند نمي‌توانستيم به لفظ جمع از آنها سخن گوييم. حال بحث بر سر اين است كه اين حقيقت تهي چگونه صاحب محتوايي مي‌شود يا به عبارتي ديگر خط فاصل وحدت و كثرت كجا مي‌بايست ترسيم شود و اين دو قلمرو چگونه با هم پيوند داده مي‌شوند؟