در اين مراسم ابتدا فاطمه كمالي احمدسرايي، همسر باقي ضمن تشكر از حاضرين با شرح انتقال وي به بند 209 اين سئوال را مطرح کرد که: "چرا در شرايطيكه حدود 50 روز به پايان دوره بازداشت باقي مانده، به بندي ديگر، منتقل ميشود؟"
ابراهيم يزدي، دبيركل نهضت آزادي ديگر سخنران اين مراسم بود که با تاکيد بر اينکه "مبارزه ادامه دارد" اظهار داشت: "سياست جريان راست افراطي حاكم بر اساس نظريهاي است با عنوان نصر بالرعب؛ يعني پيروزي از طريق ايجاد ترس و وحشت در دل مخالفان".
وي با بيان اينكه "پاشنه آشيل و چشم اسفنديار اين سياست آن است كه نيروهاي سياسي مخالف ترسي از خود نشان ندهند"، افزود: "گاه احساس غرور ميكنم كه نسل جواني از مبارزان به وجود آمده كه پيامشان به حاكمان اين است كه از ابزار زور و زندان شما ترسي نداريم."
دبيركل نهضت آزادي تأكيد كرد: "برگزاري چنين نشستها و تجمعاتي هم نشانه نترسيدن از اقدامات جريان حاكم است. ما با حضور در اينجا به حاكمان ميگوييم كه اگر از نظر شما باقي مجرم است، ما هم در جرم او شريك هستيم و اگر قرار است او در زندان باشد، ما هم آمادهايم كه زندان برويم. همانطور كه حتي شايد زماني لازم باشد همگي نامهاي امضا كنيم و در آن رسما به دادگاه انقلاب بگوييم بايد ما را هم همچون باقي به زندان ببريد."
يزدي ادامه داد:" راهبرد نصر بالرعب جريان حاكم تا جايي ادامه مييابد كه عاملان آن بفهمند هزينه رفتارشان بيش از فايده آن است و از اينرو، ما بايد هزينه اين رفتارها را افزايش دهيم".
دبيركل نهضت آزادي ايران در ادامه با اشاره به اتفاقات اخير كشور گفت: "زماني مرحوم مدرس ميگفت سياست ما عين ديانت ما و ديانت ما عين سياست ماست؛ حال آقاياني كه به اسم دين حاكم شدهاند، در عمل ميگويند:ديانت ما تابع سياست ماست."
وي توضيح داد: "آقايان امروز براي حضور در قدرت، علنا دروغ ميگويند، مدرك جعل ميكنند و بعد هم ميگويند به مدرك تحصيلي ميگويند كاغذ پاره و باز هم خود را حكومت عدل علي(ع) ميدانند. براستي كه به تعبير علي (ع)، وقتي چنين تيپ آدمهايي بر سر كار باشند، زندان مقدسترين مكان است."
يزدي با اشاره به اينكه "مبارزه با چنين جرياناتي همچنان بايد ادامه داشته باشد"، افزود: "در اين راه خستگي و يأس مظهر كفر است. ما راه طولاني آمدهايم و راهي طولانيتر در پيش داريم كه ادامه آن جز با سر پرشور و عشق ممكن نيست. اميدواريم پايمرديها به جايي برسند كه به دليل بيفايده بودن اين راه، آن را كنار بگذارند. "
آمادگي دانشجويان براي پرداخت هزينه
مهدي عربشاهي، عضو شوراي مركزي دفتر تحكيم وحدت، ديگر سخنران اين مراسم با ابراز خشنودي از برگزاري اين نشست با اشاره به اظهارات دبيركل نهضت آزادي، گفت: "نشانههاي شكست اين سياست در شرايط فعلي هم آشكار است. چنانكه در همين جلسه ميبينيم دو دوست ما (خانم هدايت و آقاي هاشمي) كه كمتر از 24 ساعت قبل در زندان اوين به سر ميبردند، الان و بعد از آزادي در اين جمع حاضر شدهاند".
عربشاهي تأكيد كرد: "كمتر كسي در ميان فعالان سياسي و دانشجويي است كه در حال حاضر، از ابزار رنگ و رو رفته و زنگزده حاكمان يعني زندان بترسد و بهويژه در ميان دانشجويان، بسياري آماده به ميدان آمدن و هزينه پرداختن هستند."
وي با ابراز خوشنودي از آزادي دو عضو ارشد دفتر تحكيم وحدت و نيز دانشجويان دانشگاه اميركبير در هفته جاري، در عينحال از پروندهسازيهاي تازه خبر داد و گفت: "مهمترين اتفاق در زنجان رخ داده كه شاهد وارونه شدن ماجراي دانشگاه و عوض شدن جاي متهم و شاكي و بازداشت اعضاي انجمن اسلامي هستيم".
اين فعال دانشجويي هم در پايان سخنانش بر مقاومت و ايستادگي و پرداخت هزينه در شرايط كنوني تأكيد و ابراز اطمينان كرد كه برگزاري چنين نشستهايي براي زندانيان و خانواده آنها دلگرمكننده خواهد بود.
زندان رفتن ها بي حاصل نيست
دكتر محسن كديور، رييس انجمن دفاع از آزادي مطبوعات هم در اين نشست پس از تبريك نيمه شعبان گفت: "ظاهرا سنتي كه در اين سالها باب شده، آن است كه اعياد مذهبي را به جاي شادي در مساجد، در منزل دوستان زنداني و در جمع خانواده آنها بگذرانيم كه با توجه به شرايط موجود هم، كار درست همين است".
وي افزود: "امروز نيمه شعبان است و در فرهنگ شيعي، نام امام دوازدهم با عدالت عجين است. از طرفي، اكنون در جامعه ما حكومت و دولتي حاكم است كه بيش از همه سنگ مهدويت را به سينه ميزند. اما آيا براستي رويههاي موجود در جهت تحقق عدالت است؟ من فكر ميكنم دستكم در حوزه حقوق شهروندي كسي نباشد كه معتقد باشد با حضور اين آقايان، معيارهاي عدالت در جامعه ما بالا رفته است. "
وي در ادامه با اشاره به اينكه "فعاليت اصلي باقي در حوزه حقوق بشر و انعكاس صداي زندانيان گمنام بود"، اظهار داشت: "باقي ميگفت كه ما به دنبال دادرسي عادلانه و برگزاري محاكمات با حضور هياتمنصفه و اعاده حق داشتن وكيل براي همه متهمان و تامين حداقل حقوق زنداني متهم مثل امكان مطالعه كتاب و روزنامه هستيم؛ امروز ميبينيم كه نه تنها اين حداقل حقوق در مورد باقي رعايت نشده، بلكه وي در شرايط سلامت جسماني به زندان رفته ولي در حال حاضر با مشكلات مختلف و از جمله كسالت قلبي مواجه است. در اين شرايط، انتظار خانواده و دوستان باقي اين است كه حداقل ضوابط بهداشتي و درماني درباره باقي رعايت شود."
كديور آنگاه با طرح اين پرسش كه "آيا افكار عمومي جامعه ما حرف حكومت را قبول دارد يا نه؟"، گفت: "وقتي ميبينيم افرادي چون باقي در جامعه محترم هستند، اين نشان ميدهد زندان رفتنها بيحاصل نبوده است."
رييس انجمن دفاع از آزادي مطبوعات افزود: "امروز كوس فساد و رسوايي مقامات دولت، وزرا، وكلا و سرداران به زمين خورده است. امروز چنان مجلس ضعيفي تشكيل شده كه با اشاره رهبران به كسي رأي اعتماد ميدهد كه رسوايي او آشكار است و با اين وجود، از حق خود دفاع نميكند. براستي چه زمان در طول تاريخ ايران، دولتي چنين آشكارا دروغ ميگفته و پاسخگو نبوده است؟"
دستيابي به مشترک سياسي
رضا عليجاني، فعال ملي- مذهبي هم با ابراز خوشحالي از آزادي دو عضو شوراي مركزي دفتر تحكيم وحدت، گفت كه حضور آنها در چنين نشستي توهم بودن كارآمدي ابزار زندان براي حاكمان را نشان ميدهد.
وي توضيح داد: "اقداماتي چون جمع شدن افراد و فعالان مختلف در دفاع از حقوق زندانيان اقدامي خوب و فايدهبخش است. چنانكه امروز ميتوانيم بگوييم ابزار زندان كند شده اما پرسش آن است كه آيا به اندازه كافي از ظرفيتهاي موجود استفاده ميكنيم؟"
عليجاني افزود: "ما وقتي با پديده زندان و زنداني مواجه ميشويم، يك احساس عاطفي به وجود ميآيد كه حسي مثبت است و باعث ميشود بهرغم تفاوت در عقايد و مشي سياسي جمع شويم و به دفاع از حقوق مثلا عمادالدين باقي بپردازيم. سؤال من آن است كه آيا ميتوان گامي پيش رفت و به جاي باقي، اين حس را نسبت به پديده بزرگتري ،همچون ايران، هم داشته باشيم؟ آيا ميشود حتي در قبال اقدامات سياسي همچون انتخابات هم به نقاط مشترك برسيم؟"
وي با بيان اينكه در جهت تحقق اين وضعيت، بايد روند "وحدت در عين كثرت" را تقويت كنيم، گفت: "ما در حوزه مسايل عاطفي، وحدت را تقويت ميكنيم و در مواقع جديتر، به كثرت بيشتر بها ميدهيم. آرزوي ما اين است كه روزي به اين نقطه برسيم و در مباحث غيرعاطفي هم به وحدت درعين كثرت دست يابيم. آقاي باقي مظهر همين مساله بود و بهرغم هويت مذهبي خود، فارغ از عقيده و ايدئولوژي و اتهام زنداني از او دفاع ميكرد."
پرونده بي سابقه
فريده غيرت، عضو هيأت مديره انجمن دفاع از حقوق زندانيان، نيز در ادامه اين نشست به تحليل ابعاد حقوقي پرونده باقي پرداخت و گفت: "آنچه در اين چند سال براي آقاي باقي پيش آوردند، شايد در طول تاريخ حقوقي ما و نظام قضايي آشفته ما هم بيسابقه باشد. مروري بر سير برخورد قضايي با آقاي باقي نشان ميدهد كه بارها براي او پرونده در پرونده تشكيل دادند و قبل از اتمام يك محكوميت، محكوميتي ديگر برايش در نظر گرفتند. حال هم كه او را به بند 209 زندان اوين منتقل كردهاند؛ اين، همان بندي است كه باقي به دليل كمبود اكسيژن دچار حملات قلبي شد و در همان وضعيت هم با صداي ضجه و فرياد يك دانشجو، شكنجه ميشد."
اين وكيل دادگستري در ادامه گفت: "آقايان فهميدهاند به هيچ شكل نميتوانند باقي را زنداني كنند و حتي اگر جسم او ناسالم شود، با انديشهاش نميتوانند كاري كنند. به همين دليل و در شرايطي كه در پرونده اخير براي ايشان حكم برائت صادر شد، دادستان درخواست تجديدنظر كرده و حتي شنيدهايم پرونده ديگري برايش تشكيل شده است. همه اين برخوردها در شرايطي با باقي انجام ميشود كه او گناهي جز دفاع از حقوق زندانيان و مطالبه حاكميت قانون ندارد. فلسفه تشكيل انجمن دفاع از حقوق زندانيان هم اين بود كه زنداني با هر اتهام و جرمي حتي زندانيان مواد مخدر و قاتلان از حقوق خود بهرهمند شوند."
به دنبال حقيقت
عليرضا علويتبار، روزنامهنگار و فعال سياسي هم با انتقاد از برخوردهاي انجامشده با باقي گفت: "ظاهرا هر چه قدرت در ايران شخصيتر ميشود، برخورد با زندانيان هم شخصيتر ميشود. چنانكه به نظر ميرسد برخوردها با باقي نوعي انتقامگيري شخصي است".
علويتبار در تحليل ريشه چنين برخوردهايي گفت: "ما در تحليلهاي خود، نبايد قاعده مديريتي تناسب اختيار و مسؤوليت را فراموش كنيم. از اين زاويه، مسؤوليت مستقيم اقدامات دستگاه قضايي با مقام رهبري است؛ چراكه كنترل اين دستگاه بر عهده رهبري است. اگر عدالتي از سوي دستگاه قضا جاري ميشود، افتخارش براي ايشان است و اگر ظلمي ميشود، باز هم مسؤوليت آن متوجه مقام رهبري است و ايشان بايد در دنيا و آخرت پاسخگوي اين اقدامات باشد".
وي با تأكيد بر اينكه "قدرت را با كاغذ و نصيحت نميتوان كنترل كرد"، گفت: "وقتي قدرت مطلقه ميشود، ظلم طبيعيترين نتيجه آن است. از اينرو، براي مقابله با قدرت مطلقه چارهاي نداريم جز آنكه قدرت همسنگ آن را ايجاد كنيم و براي ايجاد چنين قدرتي، بايد متشكل شويم و رسانههاي خود را داشته باشيم".
علويتبار با اشاره به تأسيس انجمن دفاع از حقوق زندانيان توسط باقي گفت: "نهادي كه باقي شكل داد، الگويي براي ماست. او به جاي حرفهاي بزرگ گامي به پيش نهاد. ما هم اميدوارم چون او باشيم و به زودي چشممان به آزادي او و ساير دوستان روشن شود. "
حکومت اعتماد به نفس ندارد
سيامك طاهري، عضو كانون نويسندگان ايران هم در اين نشست با اشاره به اظهارات برخي سخنرانان اين نشست كه گفته بودند حكومت در قبال اين دستگيريهايي كه انجام داده، نتوانسته اعتماد مردم را جلب كند، گفت: "قبل از جلب اعتماد مردم، حكومت بايد بتواند اعتماد خود را به اين اقدامات نشان دهد؛ در حاليكه ميبينيم وقتي ظلمي ميشود، افشاگران ظلم را بازداشت ميكنند و اين، نشان ميدهد به خود اعتماد ندارند".
وي افزود: "حكومت اگر به اقدامات خود در قبال مخالفان سياسي اعتماد داشت، با آنها همانطور برخورد ميكرد كه با مجرمان عادي عمل ميشود. مگر حكومت از انتشار اخبار مربوط به محكوميت و اعدام افرادي چون بيجه ميترسد؟ مگر آنها را براحتي در ملاءعام اعدام نميكند؟ اما چرا درمورد زندانيان سياسي پنهانكاري ميكنند و حتي از مصاحبه خانوادهها وحشت دارند؟"
پس از سعيد امامي نوبت سعيد مرتضوي است
مصطفي تاجزاده، عضو شوراي مركزي جبهه مشاركت هم با تأكيد بر ضرورت گردهمايي جريانات مختلف در دفاع از حقوق زندانيان، گفت: "نگاهي به تركيب دوستاني كه دربند هستند، نشان ميدهد اقتدارگرايان بيشترين حساسيت را نسبت به كساني دارند كه منشاء اثر هستند و به دنبال ايجاد نهادهاي مدني ميروند."
وي با تأكيد بر اينكه "جريان حاكم انجام هر حركتي را اجازه ميدهد جز نهادسازي"، گفت: "بازداشت آقايان قابل، باقي، اسالو و اعضاي دفتر تحكيم وحدت به همين دليل صورت گرفته است. آقاي باقي انجمن دفاع از زندانيان را بنا گذاشت، آقاي هادي قابل تنها روحاني عضو شوراي مركزي جبهه مشاركت است، آقاي اسانلو و اعضاي دفترتحكيم هم توانسته بودند ميان كارگران و درون دانشگاه حركتهايي ايجاد كنند".
تاجزاده در ادامه از "سه سعيد" ياد كرد كه به سه شكل مختلف در برابر جريان اصلاحات دموكراسيخواه ايستادند.
وي توضيح داد: "ما توانستيم سعيد امامي رابعنوان نماد جريان «قتلعام درماني» شكست دهيم و بعيد است دوباره پروژه قتلهاي زنجيرهاي راه بيفتد. بعد در جريان ترور آقاي حجاريان، با انصار حزبالله مواجه شديم كه شاخه نظامي آن سعيد عسگر بود و با ايستادگي مردم، آن هم بينتيجه ماند. با اين حال، هنوز سعيد سومي مانده كه همان سعيد مرتضوي است و هنوز نتوانستهايم بر او پيروز شويم. وقتي بر اين سعيد پيروز ميشويم كه قانون بر دستگاه قضايي حاكم شود."
عضو شوراي مركزي جبهه مشاركت گفت: "ما وقتي ميتوانيم بر سعيد مرتضوي پيروز شويم كه از خود همبستگي نشان دهيم و افكارعمومي را فعال كنيم. اگر مرتضوي فعالان تشكلها را بازداشت ميكند، ما بايد با فعاليت خود بايد اين حركت را خنثي كنيم."
تاجزاده در ادامه با بيان اينكه "باقي اكنون نماد دو فاجعه است؛ يكي بازداشت ايشان و ديگري، رشد فساد حكومتي" افزود: "سلامتي يك نظام سياسي را هم در راس و هرم قدرت ميتوان ديد و هم در زندان. هرچه رأس يك نظام سالم باشد، احتمال آنكه زندانيان مجرم باشند و برخورد با آنها مورد تأييد افكارعمومي قرار گيرد، بيشتر است. اما هرچه زندانيان محبوبتر باشند، اين نشانهاي از رشد فساد در رأس حكومت خواهد بود".