شیخ خَرَقان نان می‌دهد و از ایمان نمی‌پرسد

در ۲۴ کیلومتری شاهرود، روستایی کوچک و آرام به نام خرقان وجود دارد که بهانهٔ زیارت آرامگاه شیخ ابوالحسن خرقانی، همیشه مسافران و شیفتگان را به سوی آن می‌کشد.

شیخ در همین روستا که از توابع بسطام است، به دنیا آمده و از مریدان بایزید بسطامی بوده است. در حیاط آرامگاه، تندیسی از شیخ ابوالحسن خرقانی به چشم می‌خورد که دو شیرِ رام کنار پاهایش نشسته‌اند تا نشان‌دهندهٔ کرامت بی‌انتهای این عارف وارسته باشد، او که در سیر و سلوک عارفانه‌اش هیچگاه از مردم غافل نبوده است.

جملهٔ بسیار معروفی دارد که می‌گوید: هر که در این سرا در آید نانش دهید و از ایمانش مپرسید، چه آن کسی که در بارگه باریتعالی به جانی ارزد، البته در خانهٔ بوحسن به نانی ارزد. جملاتش نشان از زهد، اوج انسان‌دوستی و درک عمیق این عارف و صوفی بزرگ قرن چهارم و پنجم هجری قمری دارد، کسی که ابوعلی‌سینا برای درک محضرش راهی خرقان شده و مراتب معنوی‌اش را ستوده است، خواجه عبدالله انصاری با همه عظمتش در عرفان اسلامی از شاگردان اوست. اشعار شیخ ابوالحسن خرقانی به زبان‌های فارسی و عربی موجود است و مهم‌ترین اثر نوشتاری‌اش که به دست یکی از شاگردان علاقمندش جمع‌آوری شده به اسم نورالعلوم در موزهٔ بریتانیا نگهداری می شود. داخل آرامگاه شیخ ابوالحسن خراقانی حال و هوای خاصی دارد، وقتی جانِ شیفته‌ای مثل او سال‌ها در این مکان به نماز ایستاده باشد، بعید نیست تا قرن‌ها بعد از او، نمازگاهش بتواند آرامشی آسمانی را برای مشتاقان به زمین بکشد. آرامشی که فقط با حضور کنار مقبره‌اش و تماشای محراب نمازش، نرم نرم در وجودت رخنه می‌کند و چه‌ بسا تو را هم به نماز بایستاند.

نقل است از شیخ ابوالحسن خراقانی شبی نماز همی کرد، آوازی شنید که هان! ابوالحسن خواهی تا آنچه از تو می دانم با خلق بگویم تا سنگسارت کنند!؟ شیخ گفت: « بارالها! خواهی تا آنچه از کرم و رحمت تو می‌دانم و می‌بینم با خلق بگویم تا دیگر هیچ کس سجودت نکند؟ آواز آمد: نه از تو، نه از من » (تذکرة الاولیاء عطار نیشابوری)

*****************************************

راهنمای سفر به بسطام؛ شهری برای رسیدن به آرامش

می‌خواهیم به بسطام برویم، شهری آرام در ۶ کیلومتری شاهرود که به دلیل وجود آرامگاه بایزید بسطامی، یکی از مقاصد گردشگری عرفانی است. در میدان اصلی شهر مجموعه بارگاه بایزید از میان چنارهای کهن‌سال که رنگ پاییز گرفته‌اند، پیداست. مجموعه‌ای که شامل آرامگاه بایزید بسطامی، مسجد، مناره و گنبدهای مخروطی فیروزه‌ای، صحن و رواق است که معماری و نشانه‌هایی از دوران سلجوقی تا قاجار در خود دارند که البته زیباترین آنها مربوط به دوران سلجوقیان و تیموریان است.

شب‌های این آرامگاه وقتی ستاره‌های کویر در دل آسمانش می‌درخشند بسیار زیباست. بایزید بسطامی یکی از بزرگ‌ترین عرفا و صوفیان ایرانی است که مردم را به انسان‌دوستی و محبت داشتن به همهٔ آفریدگان خدا تشویق می‌کرد. او به حق یکی از قدمای عارف و پیشتاز مکتب انسانیت در ایران بود. اگر از همان ابتدا دنبال مزار بایزید می‌گردید باید به گوشه‌ای از صحن این مجموعه بروید، مقبرهٔ بایزید هیچ تزئینی جز جملاتی از مناجات حضرت علی(ع) بر سنگ قبرش ندارد. آنسوتر دو اتاق کوچک قرار گرفته که محل ریاضت و عبادت این عارف نامی بوده است.

تاثیر زیارت این مزار بی پیرایه، در جان دوستداران شیخ بسطام تا مدت‌ها ماندگار است.

منبع : روزنامهٔ ایران، ۲۰ مهر ۱۳۹۴