تندیسی که با الهام از آرمان‌های آزادیخواهانهی کوروش طرح‌ریزی شده، به زودی شاهراه بزرگ «سانتا مونیکا بولوار» لس‌آنجلس را تزئین خواهد کرد. این مجسمه که «آزادی؛ رؤیای مشترک» عنوان دارد به همت «بنیاد فرهنگ» برپا می‌شود.
«بنیاد فرهنگ» ایران در لس‌آنجلس دست به کار فرهنگی بزرگی در ستایش از ارزش‌های آزادیخواهانهی جهانی زده است: برپایی تندیسی در بورلی هیلز شهر لس‌آنجلس که با الهام از آرمان‌های «منشور آزادی» کوروش بزرگ، پادشاه هخامنشی ایران باستان طرح‌ریزی شده است.
این منشور که مفاد آن مبنای تنظیم بسیاری از قوانین اساسی کشورهای دموکراتیک جهان قرار گرفته، کهن‌ترین فرمان نوشته شده در باب آزادی، تفاهم و همزیستی مسالمت‌آمیز میان ملت‌ها است. نسخه‌ی کپی این لوح که به عنوان «نخستین منشور حقوق بشر» شناخته شده، در حال حاضر در مقر سازمان ملل متحد در نیویورک نگهداری می‌شود.
آغاز کار
دست‌اندرکاران «بنیاد فرهنگ» اجرای این پروژه‌ی فرهنگی عظیم را در سال ۲۰۱۴ با انتشار فراخوانی از هنرمندان جهان برای شرکت در مسابقه‌ی بهترین طرح تجسمی با عنوان «آزادی؛ رؤیای مشترک» آغاز کردند.
بنابر گزارش صفحه‌ی اینترنتی این بنیاد، این مرحله چندی پیش به پایان رسیده و طرح سیسیل بالموند، هنرمند و معمار پرآوازه‌ی بریتانیاییِ سریلانکایی‌تبار برگزیده شده است.
سیسیل بالموند هنرمند شناخته‌شده‌ای است که از جمله سال‌ها در ایران کار کرده است. نماد المپیک ۲۰۱۲ لندن که ۱۱۴ متر ارتفاع دارد و با بودجه‌ای نزدیک به ۲۲ میلیون پوند ساخته شده، یکی از کارهای برجسته‌ی او است.
بالموند با اشاره به این که مجسمه‌ی «شاه‌عباس» را نیز در ایران ساخته، در باره‌ی شرکت در فراخوان بنیاد می‌گوید: «من معمولاً در رقابت‌های آزاد شرکت نمی‌کنم، ولی این بار به دلیل این که به ایران علاقه‌ی زیادی دارم، پیشنهاد مدیر هنری‌ام را قبول کردم و طرح‌هایی در این زمینه کشیدم.»
نماد پویای آزادی
مجسمه‌ی «آزادی؛ رؤیای مشترک» برخلاف نماد المپیک که به صورت برج عمودی پر پیچ و خمی ساخته شده، افقی و به شکل استوانه‌ای با خطوط روشن و درخشان طرح‌ریزی شده است؛ شکلی که در اصل فرم لوح استوانه‌ای «منشور» را در یاد زنده می‌کند که ابتدا در نیایشگاه مردوک، خدای بابل، یافت شد و پیش‌تر در موزه‌ای در آمریکا نگهداری می‌شد.
ساخت عناصر و اجزای این مجسمه بر پایه‌ای منحنی که تلألؤ لایه‌های گوناگون استوانه‌ها را هم باز می‌تاباند، آن را نمادی پویا و متحرک جلوه می‌دهد.
بالموند در این رابطه می‌گوید: «من از آن‌جا که این مجسمه قرار است نزدیک بولوار سانتا مونیکا که خودروهای زیادی در آن در رفت و آمدند، نصب شود، می‌خواستم که مجسمه هم در حال حرکت به‌نظر برسد.»
پویایی تندیس «آزادی؛ رؤیای مشترک» تنها با ساختار بیرونی آن به بیننده منتقل نمی‌شود؛ در این رابطه ساختار درونی آن هم که از دو استوانه با رنگ‌های طلایی و نقره‌ای تشکیل شده، نقش مهمی بازی می‌کند: لایه‌ی درونی با درخشش طلایی، نماد گنج با ارزشی (ارزش‌های آزادی‌خواهانه) است که در دل استوانه پنهان شده و باید آن را با لایه‌ی نقره‌ای بیرونی محافظت کرد. ضرورت حفظ این ارزش‌ها همچنین گویای حساسیت و شکنندگی آن‌ها هم هست.
بالموند در باب پیچیدگی مفهوم آزادی و چشم‌اندازهای گوناگون آن می‌گوید: «”منشور کوروش” یکی از رؤیاهای بزرگ انسان‌ها است و من امیدوارم که طرح من جلوه‌گر معنای ژرف آن باشد.»
رسایی طرح
هیأت داوران ۵ نفره‌ی مسابقه‌ی “بنیاد فرهنگ” با گزینش طرح بالموند از میان ۳۰۰ طرح رسیده، نشان می‌دهند که دست‌کم از نگاه کارشناسانه‌ی آنان، این آرزو برآورده شده است.
کامران دیبا، کارشناس معماری و پایه‌گذار “بنیاد فرهنگ”، شهزاد قنبری، رئیس هیأت داوران، لیندا کوماروف، مدیر موزه‌ی هنر لس‌آنجلس، اسکات شفر، معاون رئیس موزه‌ی پل گتی، و بنت سیمپسون، مدیر موزه‌ی هنرهای معاصر لس‌آنجلس اعضای این هیأت را تشکیل می‌دادند.
شهزاد قنبری با اشاره به این که “طرح برجسته و بی‌نظیر بالموند به خوبی آرمان‌ها و خواست‌های کوروش کبیر را نشان می‌دهد” در این رابطه می‌گوید: «”منشور کوروش” ستایشی از آزادی و مدارا است.»
این منشور در واقع لوحی از گِل پخته است که در سال ۵۳۸ پیش از میلاد به فرمان کوروش به دست کاهنان مردوک و به خط میخی نوشته شده است. فاتح بابل در آن شرح می‌دهد که چگونه پس از پیروزی برای بابلی‌ها و سومری‌ها آرامش و صلح به ارمغان آورده است.
پایان کار
به گفته‌ی دست‌اندرکاران “بنیاد فرهنگ” از تندیس «آزادی؛ رؤیای مشترک» در بهار سال ۲۰۱۷ پرده‌برداری خواهد شد. در حال حاضر این بنیاد در صدد گردآوری کمک مالی برای تأمین هزینه‌های ساخت آن است که مبلغی بالغ بر ۲ میلیون دلار برآورد شده است.
برای آن که پشتیبانی اعانه‌دهندگان بی‌اجر نماند، امکان این که هر کس بتواند در ازای پرداخت کمک، نام خود را در گوشه‌ای از پایه‌ی تندیس حک کند، وجود دارد. به گفته‌ی مسئولان بنیاد تا ۷ نوامبر ۲۰۱۶، بیش از یک میلیون دلار گردآوری شده است.
“بنیاد فرهنگ” ایران در لس‌آنجلس نهادی است که برای شناسایی فرهنگ و هنر ایران به نسل دوم مهاجران ایرانی و همچنین غیرایرانی‌ها در کالیفرنیا تلاش می‌کند. برگزاری نمایشگاه‌های گوناگون، اجرای برنامه‌‌های موسیقی و تئاتر، برگزاری سالانه‌ی جشنواره‌ی فیلم‌های کوتاه از جمله فعالیت‌های این بنیاد است.
منبع: دویچه وله