حضرت زکریا فرزند برخیا از پیامبران بنی‌اسراییل بود که در فلسطین به پیامبری مبعوث شد. وی کفالت مریم دختر عمران را بر عهده داشت و در پیری صاحب فرزندی به نام یحیی شد که او نیز از پیامبران هم‌عصر حضرت عیسی(ع) بود.
زَکَریا (عبری: זְכַרְיָה)، در زبان عبری به معنای کسی است که خدا او را یاد می‌کند. حضرت زکریا از نوادگان حضرت موسی بود. نسب وی را چنین ذکر کرده‌اند: زکریا بن برخیاء بن شو بن نحراییل بن سهلون بن ارسوابن شویل بن یعود بن موسی بن عمران. مسیحیان و مسلمانان معتقد به پیامبری زکریا هستند امّا یهودیان پیامبری او را انکار می‌کنند. نام زکریا در انجیل لوقا و انجیل‌های غنوصی و نیز در سوره مریم، آل عمران، انعام و انبیاء در قرآن ذکر شده است.
حضرت زکریا در دوران پادشاهی هیرودیس، از کاهنان معبد سلیمان در اورشلیم به شمار می‌رفت. زکریا خواهرزادهٔ همسرش، مریم دختر عمران را تحت کفالت گرفت. بنا به روایت قرآن، بر سر کفالت مریم بین کاهنان نزاع شد و قلم‌ها را بر آب افکندند. قلم زکریا بر آب ماند و قلم دیگر کاهنان به زیر آب فرو رفت. زکریا خانه‌ای در بلندترین جای معبد، برای مریم ساخت و همواره او را تحت نظر داشت. بنا بر قرآن، یک بار وقتی زکریا بر محراب عبادت مریم وارد شد نزد او میوه‌هایی به غیرفصل یافت و چون می‌دانست که کسی برای مریم میوه نمی‌آورد، گمان کرد که این میوه‌ها میوه‌های دنیایی نیستند. هر چقدر تفحص کرد، نتوانست بفهمد این میوه‌ها از کجاست. وقتی از مریم پرسید اینها از کجا برای تو آمده است، مریم پاسخ گفت: «این از رحمت پروردگار من است، او به هر کس که بخواهد بی‌حساب روزی می بخشد»
بر اساس روایت انجیل، زکریا با زنی از نسل هارون به نام الیزابت یا الیصابات ازدواج کرد. همسر زکرِیا نازای بود و زکریا که خود از نودسالگی گذشته بود، به عموزاده‌هایش در معبد سلیمان اعتماد نداشت. طبق روایات، یک بار وقتی نوبت زکریا بود که وارد قدس شده در آن جا خدمت کند، او نزد خداوند دعا کرد تا خداوند به وی جانشینی شایسته عطا کند که وارث او و خاندان یعقوب باشد. مسلمانان و مسیحیان، اعتقاد دارند، که جبرئیل فرشتهٔ وحی، بر او نازل شده، او را به فرزندی به اسم یحیی بشارت داد و به نشانهٔ این بشارت، زکریا تا سه روز نمی‌توانست سخن بگوید. زکریا از محراب عبادت خارج شد و نزد قوم خود آمد و به آنان فهماند که روز و شب تسبیح بگویند. بر اساس انجیل لوقا، وقتی خواستند فرزندش را به اسم خود او زکریا نام نهند، تخته‌ای خواست و روی آن اسم یحیی را نوشت که اسمی بی‌سابقه بود.
شهادت زکریا (ع)
حضرت زکریا بیشتر اوقات خود را به عبادت حق‌تعالی و موعظه و اندرز بندگان خدا می‌گذرانید، تا اینکه به دستور پادشاه آن زمان، فرزندش یحیی را به قتل رساندند و حضرت زکریا نیز مورد تعقیب حکومت قرار گرفت. زکریا از شهر خارج شد و در یکی از باغ‌های اطراف بیت‌المقدس در میان درختی پنهان کردید. مأمورین شاه به راهنمایی شیطان کنار درخت آمده و آن را با اره به دو نیم کرده و بدین ترتیب حضرت زکریای پیامبر نیز به دو نیم شد.
عمر وی را ۱۱۵ سال ذکر کرده‌اند. حضرت زکریا در بیت‌المقدس مدفون است.
منابع:
۱. عاطف الزین، سمیح، داستان پیامبران علیهم‌السلام در قرآن، ترجمه علی چراغی، اول، تهران: ذکر،۱۳۸۰.
۲. http://payambaran.blogfa.com
۳. http://fa.wikipedia.org