از کتاب بستان‌السیاحه حضرت آقای حاج زین‌العابدین شیروانی مستعلیشاه (طاب‌ ثراه)  مفسّرين در آيه‌ی‏ «يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَطِيعُوا اللَّهَ وَ

بسم الله الرّحمن الرّحیم بار دیگر به همه‌ی حاضرین بخصوص حاضرین در این مجلس تبریک می‌گویم. انشاءالله مبارک باشد.

جز او به هیچ احدی روی نیاز و تمنا ندارم که سلسله‌پرست نِیَم و درویشی را ولی‌پرستی می‌دانم! در قاب عکس یکی از اقطاب که به زهر مسمومش کرده بودند بیابانی دیدم و در آن بیابان، راهی بس طولانی. به آن راه شدم و خود را با قافله‌ای یافتم. می‌رفتیم تا جماعتی را دیدیم. از نامِ ولی و اذن او برای طولانی کردنِ صفِ نانِ احترام مریدان به خویش بهره می‌گیرند و درویشان را به چنان ظلالتی می‌اندازند که آدمی می‌ترسد از آن که دست درویشان بر قدرت اگر فایق آید، مبادا که خون خلق را در شیشه کنند و آن کنند که صوفیه‌ی لاقیدِ آداب‌پرست صفویه با خلق خدا کردند.

بشنوید ای دوستان این داستان                      خود حقیقت نقد حال

خانه دل را کالایی‌ست گرانبها که شرافت این خانه بدوست. این کالا عشق به حضرت خداوندی و انسان کامل است. و عقل پاسبان این خانه است. شیطان دزد این کالاست و چون شیطان امر بر خلاف شریعت می کند، چون دزدان ناشی می خواهد که از دیوار و بام به خانه درآید. عقل می تواند با اندک مواظبت او را مانع شود. و چون عقل مانع شود، شیطان بر شیطنت بیفزاید. آنگاه از در اطاعت از اوامر و نواهی شریعت وارد شود تا سالک بر ظاهر آن بایستد و راه معنا را فراموش کند. از قعر دره درویشی گفتی، هشدار که شیطان اگر از در شریعت به خانه در نتوانست آمد، از راه طریقت می آید. اهل خانه می شود و کنه درویشی را از چشمان تو پنهان می کند، تا تو از درویشی به آیینِ درویشی دل خوش کنی و از حقیقت درویشی وامانی. هان درویش! درویشی پرستی با مکتب درویشی فاصله بسیار دارد. یکی عین شرک است و آن یک، عین توحید، چنان که اسلام و اسلام پرستی…

بشنوید ای دوستان این داستان         خود حقیقت نقد حال ماست آن شب پنجم درویش در

لباس درست حق را بر تن ناراست خویش میکنند و درست حق را به دروغ خویش می‌آمیزند. بر منبر، حق بنیاد، می‌نشینند، چندان که فریسیان نشستند، و سخن درست موسی را تیغِ کشتن ِ عیسی می‌کنند. این طراران عیارپوش، از کلام درست اولیای سابق، تیغ می‌سازند، تا ولیّ زنده را که تجسم راستی‌ست به مسلخ برند و سالکان را به گرداب توهمات خویش دراندازند…

بشنوید ای دوستان این داستان                    خود حقیقت نقد حال ماست

مخلصین آنانند که در تصرف کامل مولای خویشند. نفس‌فروختگانی‌اند که خداوند قول و فعل و میل و پندار ایشان را برای خود خالص کرده است و جز او کسی در آنان نصیبی ندارد. ایشان جز خدا هر چیز دیگری را فراموش کرده‏‌اند و شیطان در این میانه تنها این قوم را از خویش برتر می‌داند. شیطان مأمور است تا تنها ایشان به حریم خاص حق بار یابند و بر میل آنان که میل خداست دسترس ندارد، و حتی ابلیس اطاعت میل و بندگی مخلصون می‌کند! ایشان از شرک درون رسته‌اند و بی هیچ ظن و گمان، به مقام ایقان رسیده‌اند. عاشقانی هستند ایشان که عشق، نفسشان را خشکانده است و مولای خویش را به حقیقت سجده کرده‌اند. و از مقام عزازیل گذشته و برترند…