نيست شو تا هستيت در پي رسد تا تو هستي، هست در تو كي رسد
هفت منزل را همانگونه كه مولانا در وصف او گفت طي كرد تا نيست شد.
هفت شهر عشق را عطار گشت ما هنوز اندر خم يك كوچهايم
مولانا نيز چون حافظ و سعدي و فردوسي پيش از آنكه متعلق به هر خاك و سرزميني باشد ايراني است همو كه شاگرد معنوي عارفي بزرگ از خطه خورشيد شيخ فريدالدين عطار نيشابوري است.
كسي كه مولانا او را قدوه عشاق ميخواندش و سنايي را روح ميدانست و عطار را دو چشم او و خود را دنباله رو اين دو.
عطار روح بود و سنايي دو چشم او
ما از پي سنايي و عطار آمديم
آري :
گرد عطار گشت مولانا شربت از دست شمس بودش دوش
حال در ميان اين نزديكي چه زماني بهتر از سالروز بزرگداشت عطار عارف نامي ايران زمين براي پيوند دادن قونيه به ايران زمين.
آن هم خراسان ،سرزمين خورشيد با نگيني درخشان از سلاله پاكان در خود، زادگاه و مامن بسياري از بزرگان دانش،ادب، شعر و عرفان بر تارك ايران زمين.
سرزميني كه از گذشتههاي دور خاستگاه شاعران و عارفان نامي ايران زمين چون فردوسي، رودكي، خيام و عطار تا بسياري از شعراي بزرگ امروز چون مهدي اخوان ثالث بوده و هست.
و اينجا آرامگاه شيخ فريدالدين عطار نيشابوري است كه اين روزها خاستگاهي است براي ايران دوستان كه ارادت خود را به اين بزرگ مردم شعر و عرفان عرضه كنند.
امروز مدفن اين حكيم نيشابوري در زير بنايي هشت ضلعي برجاي مانده از عصر تيموري زيارتگاه ادب دوستان و عشاق ايران زمين است.
بنايي كه چون بزرگ مردي كه در زير آن دفن شده نمايي از بزرگي و ايرانيت است و توسط وزير دانشمند سلطان حسين بايقرا امير عليشير نوايي بنا نهاده شد.
عمارتي دلگشا در محوطهاي زيبا و سرسبز كه چون وجود صاحب آن تجلي گر آرامشي دروني و احساسي روشن براي هر بازديدكننده است.
او كه تحريركننده دهها كتاب منظوم و منثور سرشار از حكمت و معاني و عرفان است.
همو كه منطق الطير را نه به بيان كه به جان دل سرود.
فريدالدين محمد عطار در زادگاه خود قريه كدكن در كنار پدر از همان كودكي در دكان داروفروشي و عطاري طبابت را آموخت و بعد از او هم ادامه داد و بسياري را در همانجا درمان كرد.
اما سيمرغ وجودي او اين قفس تنگ را تاب نياورد و چيزي بيش از آني كه داشت ميطلبيد. و بهانهاي ميجست تا دست از هر آنچه كه دارد بكشد و به جايي كه روح او را استغنا بخشد به پرواز درآيد.
او كه از همان سالها به كسب علوم و درك مجلس مشايخ و بزرگان تصوف روزگار ميگذراند به دنبال تحول درونياش مسيري تازه را در پيش گرفت و به جايي رسيد كه مولانا او را ستود.
تمام لطافت وجودي و پاكي روح او را در شعرش ميتوان يافت شعري كه تجلي حكمت و عرفان است.
و در يك نگاه صورت زيباي شعرش نمادي از سيرت زيباي وجودي و علو مرتبه و كمال اوست.
انديشههاي عرفاني و تصوف او در نظم روان و دل انگيزي به تصوير كشيده شده و بيانگر احساسات دروني و وجودي اوست كه الهام بخش بزرگاني چون حافظ ، سعدي و مولانا و شيخ احمد جامي است.
او را ميتوان از برجستهترين هنرمندان و انديشه ورزاني دانست كه جهان تا كنون به خود ديده است.
بزرگ مرد و شاعري كه نه از دربار و ديوار كه از دل بازار و از ميان عامه جامعه سر برآورد و هنر ارجمند خود را صرف بيان آرمانها و آرزوهاي مردم و واقعيات جامعه كرد.
برخي ،تاليفات و تصنيفهاي او را به عدد سورههاي قرآن كريم يعني ۱۱۴ مورد ذكر كردهاند اما شاخصترين و بارزترين اثري كه همگان آن را از خود شيخ ميدانند منطق الطير است.
اثري كه شيخ پيش از آنكه آن را از زبان مرغان به نظم بكشد مراتب سلوك عارفانه و ذوب در توحيد را خود با تمام ذره ذره وجودش احساس كرد.
مثنوي با بيش از هفت هزار بيت شعر، سرشار از مفاهيم اخلاقي و عرفاني در قالب حكايات و افسانهها و مراتب سير و سلوك عارفانه است.
علاقه فراوان مردم ايران به افسانههاي عطار سبب شده كه طي قرنها درباره زندگي و مرگ وي افسانهسرايي كنند و او را به يكي از اسرارآميزترين شاعران اين سرزمين بدل سازند.
او در همان دورهاي كه به عطاري و طبابت اشتغال داشت،هم آثاري را نوشت كه از آن جمله الهي نامه و اسرار نامه است.
چنانكه خود او به آنها اشاره كرده است:
مصيبت نامه كاندوه جهان است الهي نامه كاسرار عيانست
به داروخانه پانصد شخص بودند چگونه زود رستم زين و آن باز
تذكره الاوليا در شرح حال،اقوال و كرامات ۹۶تن از پيشوايان طريقت تصوف و عارفان بزرگ از ديگر آثار برجسته اين شاعر و عارف بزرگ است كه به نثر اما بسيار رسا و شيوا نگاشته شده است.
شيخ عطار نيشابوري عارفي است كه مقام معنوي و تاثير وجودي او در تاريخ تفكر معنوي ايرانيان قابل انكار نبوده و بسيار با اهميت است.
او را از حاملان بزرگ فلسفه شيخ اشراق دانسته و حتي گفتهاند مصيبت نامه را تحت تاثير واقعه تاثر انگيز مرگ شيخ اشراق سروده است.
عطار مردي بود كه هيچگاه از زندگي روزمره دور نيفتاد و با مردم زيست و با آنان هم مرد.
چنانكه بر اساس شواهد تاريخي در جريان فتنه مغولان و قتل عام مردم نيشابور، شيخ عطار نيشابوري هم به شمشير فردي از اين قوم متجاوز به شهادت رسيد.
سال تولد او را حدود سال ۵۴۰ه.ق و وفاتش را به سال ۶۱۸ه.ق تخمين زده اند.
سالروز ملي بزرگداشت عارف و شاعر وارسته عطار نيشابوري همزمان با ۲۵ فروردين ماه با حضور عطار شناسان و شاعران داخلي و خارجي در نيشابور برگزار ميشود.
برگزاري همايش ملي عطار با پيام وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي درنيشابور و ۱۸كشور جهان ازبرنامههاي امروز گراميداشت عطار است .
امروز پيام دكتر مصطفوي رييس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامي همزمان به تمام رايزنيهاي فرهنگي ايران در سراسر جهان مخابره خواهد شد.
برنامههاي روز ملي عطاربا نواختن زنگ عرفان در تمامي مدارس آغاز و سپس همايش روز عطار در فرهنگسراي سيمرغ نيشابور با حضور انديشمندان،محققان علم و ادب و عرفان شامل دكتر محمد تقوي، دكتر محيالدين قنبري و ارايه مقاله دكتر شيرين بياني برگزار و تني چند از شاعران به شعرخواني پرداخته و همچنين اساتيد غلامحسين سمندري و ابراهيم شريف زاده قطعاتي از آثار فاخر موسيقي مقام خراسان را مينوازند.
در نوبت عصر نيز همايش عطارشناسي ويژه دبيران ادبيات فارسي و برگزاري مراسم شب شعر و موسيقي توسط مجتمع دانشگاهي نيشابور برگزار ميشود.
در حاشيه برگزاري همايش مسابقه منطقالطيرخواني در سطح مدارس متوسطه نيشابور به اجرا در خواهد آمد.
منيع : ايرنا